Ông Duterte đang ở trong năm thứ 5 của nhiệm kỳ 6 năm của mình, thế nhưng khoảng tiền 83 tỉ peso (1,64 tỉ USD) mà ông tuyên bố là Trung Quốc sẽ cho ông mượn để thực hiện giai đoạn đầu tiên của dự án đường sắt giờ vẫn chưa thấy đâu.
Và cũng chưa thấy đâu nữa là khoản tiền 9 tỉ USD vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và 15 tỉ USD vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (ODA) – mà theo như ông Duterte là các công ty Trung Quốc từng cam kết sẽ đóng góp cho chiến dịch xây dựng cơ sở hạ tầng mang tên “Build, Build, Build” (Xây dựng, Xây dựng, Xây dựng) của ông.
Các nhà phân tích cho rằng có rất nhiều lý do tại sao lời hứa của Trung Quốc không được thực hiện, từ tiến độ phê duyệt lề mề của các dự án ở Philippines cho tới sự cảnh giác ngày càng tăng của các nhà đầu tư Trung Quốc. Trong khi một số nhà quan sát lại cho rằng ông Duterte cũng tự mình nên nhận lỗi một phần. Một số cho rằng ông đơn giản là đã thổi phồng sự ủng hộ của Trung Quốc đối với các dự án này.
“Tôi nghĩ rằng ông ấy giống như một kẻ biết rõ điều mình muốn và sẵn lòng bán đi bất cứ thứ gì để đạt được điều đó” – chuyên gia kinh tế chính trị Philippines Alvin Camba nói với SCMP – “Nhiều lời hứa của ông Duterte, trong đó có tuyến đường sắt ở Mindanao, chỉ là màn diễn chính trị của ông”.
Bộ Tài chính Philippines hôm 10/8 nói rằng chính phủ đã chuyển phần lớn nguồn vốn ODA 7,95 tỉ USD cho dự án “Build, Build, Build”. Nhật Bản chiếm 6,12 tỉ USD, tức gần 80%, trong số đó. Nhưng Bộ này không nói Trung Quốc đóng góp bao nhiêu. Tuy nhiên, Bộ này đăng tải trên website của họ 5 bản hợp đồng mà chính phủ đã ký với các nhân hàng Trung Quốc với tổng số tiền 1,58 tỉ USD.
Ngân hàng Xuất/Nhập khẩu Trung Quốc đã rót thêm 830 triệu USD vốn vay cho 4 dự án của Philippines. Khoản cho vay lớn nhất là 750 triệu USD dành cho công tác chống dịch COVID-19 ở nước, đến từ Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng châu Á hồi tháng 6 năm ngoái.
Hàng loạt dự án đình trệ như thế này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh của ông Dutertes. Trong khi đó, xây dựng tuyến đường sắt cho đảo Mindanao là lời hứa đanh thép lúc Tổng thống Philippines Rodrigo Dutertes hứa lúc tranh cử.
Trần Oánh
Theo: Cánh cò
