Theo New York Times, Tổng thống Trump đã chấp thuận tấn công quân sự Iran sau khi nước này bắn rơi máy bay không người lái Mỹ, nhưng bất ngờ rút lại quyết định ngay sáng nay.
New York Times cho biết tới tận 19h ngày 20/6 giờ Washington (sáng nay theo giờ VN), các quan chức cấp cao trong chính quyền và quân đội đã chờ đợi một cuộc tấn công quân sự sau những tranh luận căng thẳng tại Nhà Trắng giữa các quan chức an ninh hàng đầu của tổng thống và lãnh đạo quốc hội.
Máy bay trên không, tàu chiến vào vị trí
Các quan chức cho biết ông Trump ban đầu đã phê chuẩn kế hoạch tấn công một số mục tiêu của Iran như hệ thống radar và bệ phóng tên lửa.
Chiến dịch thực tế đã bắt đầu triển khai bước đầu với máy bay ở trên không và tàu chiến vào vị trí.
Tuy nhiên, quyết định này bất ngờ được rút lại vào buổi tối. Nếu diễn ra, đây sẽ là hành động quân sự thứ 3 của ông Trump ở Trung Đông kể từ khi nhậm chức. Trước đó, tổng thống Mỹ đã hai lần ra lệnh tấn công vào các mục tiêu ở Syria vào các năm 2017 và 2018.
Iran và Mỹ mâu thuẫn nhau về vị trí máy bay do thám bị bắn hạ. Đồ họa: New York Times.
Vẫn chưa rõ nguyên nhân sự thay đổi đột ngột này là vì ông Trump đổi ý hay Washington chưa sắp xếp được các yếu tố hậu cần hoặc chiến lược.
Cũng chưa rõ liệu kế hoạch tấn công có được tiếp tục hay không. Khi được hỏi về kế hoạch tấn công và quyết định tạm hoãn kế hoạch này, Nhà Trắng và Lầu Năm Góc từ chối đưa ra bình luận.
Không có quan chức chính quyền nào yêu cầu New York Times không đưa tin về việc này (trong trường hợp ảnh hưởng an ninh quốc gia).
Theo một quan chức cấp cao trong chính quyền, kế hoạch tấn công là đòn đáp trả vụ máy bay do thám không người lái trị giá 130 triệu USDcủa Mỹ bị bắn hạ bởi tên lửa đất đối không Iran vào rạng sáng 20/6.
Cuộc tấn công được lên kế hoạch diễn ra vào lúc ngay trước bình minh ngày thứ sáu (21/6) ở Iran để giảm thiểu tối đa rủi ro với lực lượng quân đội và dân thường.
Hoãn ít nhất tạm thời
Tuy nhiên, các quan chức quân đội nhận được thông báo ngắn gọn sau đó về việc hoãn vụ tấn công, ít nhất là tạm thời.
Khả năng tấn công trả đũa Iran lởn vởn suốt ngày 20/6 ở Washington. Quan chức hai nước tiếp tục cáo buộc lẫn nhau về vị trí của chiếc máy bay khi nó bị bắn rơi bởi tên lửa đất đối không của Iran.
Các cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump cũng chia rẽ trong việc có hay không tấn công trả đũa.
Ông Trump trong cuộc họp với các cố vấn hôm 20/6 tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng. Ảnh: Reuters.
Nguồn tin của New York Times cho biết Ngoại trưởng Mike Pompeo, Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton và Giám đốc CIA Gina Haspel là những người ủng hộ hành động quân sự.
Thế nhưng, các quan chức hàng đầu của Lầu Năm Góc cảnh báo hành động như vậy có thể dẫn đến vòng xoáy leo thang xung đột và rủi ro với các lực lượng Mỹ ở khu vực.
Các lãnh đạo quốc hội đã được các quan chức chính phủ báo cáo ngắn gọn về tình hình trong Phòng Tình huống.
Sau cuộc họp với các quan chức chính quyền trong Phòng Tình huống, các lãnh đạo Dân chủ ở quốc hội đã thúc giục ông Trump tìm cách giảm căng thẳng hiện tại. Họ kêu gọi tổng thống cần có sự cho phép của quốc hội trước khi thực hiện bất kỳ hành động quân sự nào.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết: “Đây là một tình huống nguy hiểm. Chúng ta đang phải đối phó với một quốc gia vốn là nhân tố xấu trong khu vực. Chúng ta không có một ảo tưởng nào về Iran với những vụ vận chuyển tên lửa đạn đạo của họ, với việc họ ủng hộ ai ở khu vực, và với những thứ khác”.
Việc chiếc máy bay không người lái bị bắn hạ đã làm khủng hoảng thêm mối quan hệ vốn đang rất căng thẳng giữa Mỹ và Iran sau khi Tổng thống Trump cáo buộc Tehran đứng đằng sau những vụ tấn công gần đây vào các tàu chở dầu đi quan eo biển Hormuz, tuyến đường thủy huyết mạch với phần lớn lượng dầu mỏ trên thế giới.
Bên cạnh đó, việc Iran bắn hạ máy bay không người lái Mỹ dường như tạo điều kiện để một số quan chức trong chính quyền Mỹ ủng hộ một động thái quân sự. Những người này từ lâu đã mong muốn có một cách tiếp cận cứng rắn hơn với Tehran do cáo buộc ủng hộ khủng bố và có các hành vi khác gây bất ổn ở khu vực.
Những bình luận của ông Trump vào chiều 20/6 tại Phòng Bầu dục phản ảnh những mâu thuẫn liên tục của chính tổng thống Mỹ. Một mặt, ông Trump muốn được nhìn nhận là một nhà lãnh đạo cứng rắn trên trường quốc tế. Mặt khác, ông có trách nhiệm phải hoàn thành những lời hứa khi tranh cử đó là đưa nước Mỹ tránh khỏi những cuộc chiến tranh ở nước ngoài.
Chỉ vài tháng sau khi bước vào nhiệm sở, ông Trump phê chuẩn kế hoạch sử dụng 59 tên lửa Tomahawk tấn công vào các cơ sở quân sự của quân đội Syria sau cáo buộc chính quyền Assad sử dụng vũ khí hóa học.
Tuy vậy, ông Trump cũng thường xuyên nói với cử tri về việc chấm dứt sự liên quan của Mỹ tới các cuộc chiến ở nước ngoài và không muốn nước Mỹ trở thành cảnh sát của thế giới, một phần trong chính sách “Nước Mỹ trên hết” của ông.
