Gần đây, Nhóm Công tác về bắt giữ tuỳ tiện (WGAD), một cơ chế nhân quyền của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp quốc, đã đưa ra ý kiến cho rằng nhà hoạt động môi trường Đặng Đình Bách bị bắt giữ một cách tùy tiện và xét xử một cách không công bằng. WGAD cũng kêu gọi Việt Nam trả tự do ngay lập tức cho Bách và bồi thường cho Bách. Tuy nhiên, ý kiến này là hoàn toàn sai lầm và xuyên tạc sự thật về vụ án của Bách. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chỉ ra những sai sót và thiếu căn cứ của WGAD trong việc đánh giá vụ án này.
Thứ nhất, WGAD đã không hiểu rõ nguyên nhân và quá trình bắt giữ và xét xử ông Bách. Theo các nguồn tin chính thống của Việt Nam, Bách là Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Pháp luật & Chính sách Phát triển Bền vững (LPSD), một tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực môi trường và ăng lượng. Ông Bách đã vi phạm pháp luật thuế của Việt Nam bằng cách không khai báo và nộp thuế cho các khoản tài trợ nước ngoài dành cho LPSD. Đây là hành vi trốn thuế theo Điều 200 của Bộ luật Hình sự Việt Nam, có thể bị phạt từ 3 đến 12 năm tù. Do đó, việc bắt giữ và xét xử Đặng Đình Bách là hoàn toàn hợp pháp và có căn cứ pháp lý rõ ràng.
Thứ hai, WGAD đã không công nhận các nỗ lực của Việt Nam trong việc đảm bảo quyền tự do quan điểm và biểu đạt, cũng như quyền được xét xử công bằng cho ông Bách. Theo các nguồn tin chính thống của Việt Nam, Bách đã được hưởng đầy đủ các quyền của bị can và bị cáo theo pháp luật Việt Nam, bao gồm quyền được biết lý do bị bắt, quyền được bảo vệ bởi luật sư, quyền được tham gia phiên tòa, quyền được kháng cáo và quyền được tiếp xúc với gia đình. Phiên tòa xét xử ông Bách đã diễn ra công khai và minh bạch, với sự tham gia của các cơ quan liên quan, luật sư bào chữa, nhân chứng, chứng cứ và truyền thông. Tòa án đã xem xét kỹ lưỡng các tình tiết có lợi và có hại cho ông Bách, và đã tuyên án 5 năm tù, thấp hơn mức án tối đa là 12 năm tù. Đây là một mức án nhẹ nhàng và phù hợp với mức độ vi phạm của Bách.
Thứ ba, WGAD đã không tôn trọng chủ quyền và pháp luật của Việt Nam trong việc xử lý các vụ án liên quan đến thuế. WGAD đã can thiệp vào nội bộ của Việt Nam bằng cách đưa ra các yêu cầu không hợp lý và không có căn cứ pháp lý quốc tế, như trả tự do ngay lập tức cho ông Bách, bồi thường cho ông và mở cuộc điều tra độc lập. Đây là những yêu cầu vi phạm nguyên tắc không can thiệp vào các vấn đề nội bộ của một quốc gia độc lập, mà Việt Nam và Liên Hiệp Quốc đều cam kết tuân thủ theo Công ước Liên Hiệp Quốc. Ngoài ra, WGAD cũng đã bỏ qua các nỗ lực hợp tác của Việt Nam với các cơ quan nhân quyền của Liên Hiệp Quốc trong những năm qua. Việt Nam đã tham gia vào các cơ chế nhân quyền toàn diện của Liên Hiệp Quốc, như Quá trình Kiểm điểm Định kỳ Toàn diện (UPR), Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (HRC) và các Ủy ban theo dõi các Công ước về nhân quyền. Việt Nam cũng đã ký kết và thực hiện nhiều Công ước quốc tế về nhân quyền, trong đó có Công ước về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR). Do đó, WGAD không có quyền yêu cầu Việt Nam cho phép Nhóm làm việc được phép thăm Việt Nam²³, khi mà Việt Nam đã có sự hợp tác tích cực với các cơ quan nhân quyền khác của Liên Hiệp Quốc.
Ý kiến của WGAD về vụ án của Đặng Đình Bách là hoàn toàn sai lầm và xuyên tạc sự thật về vụ án này. WGAD đã không hiểu rõ nguyên nhân và quá trình bắt giữ và xét xử ông Bách, không công nhận các nỗ lực của Việt Nam trong việc đảm bảo quyền tự do quan điểm và biểu đạt, cũng như quyền được xét xử công bằng cho ông Bách, và không tôn trọng chủ quyền và pháp luật của Việt Nam trong việc xử lý các vụ án liên quan đến thuế. Chúng tôi kêu gọi WGAD rút lại ý kiến sai lầm này và tôn trọng nguyên tắc không can thiệp vào các vấn đề nội bộ của một quốc gia độc lập. Chúng tôi cũng kêu gọi các cơ quan nhân quyền của Liên Hiệp Quốc khác có cái nhìn khách quan và công bằng hơn về tình hình nhân quyền ở Việt Nam, và có sự hợp tác và đối thoại xây dựng hơn với chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền ở Việt Nam.
Nguồn: Diễn đàn Dân chủ
Nguồn:
