Quốc hội thông qua nhiều Nghị quyết quan trọng

Ngày làm việc cuối cùng của kỳ họp thứ 2 sáng 13/11, Quốc hội đã biểu quyết thông qua nhiều Nghị quyết quan trọng về một số cơ chế, chính sách sắp tới.. 

Quốc hội quyết định lùi thời điểm cải cách chính sách tiền lương

Với 465/468 đại biểu tán thành, sáng 13-11, Quốc hội đã nhất trí thông qua nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2022.

Theo đó, tổng số thu ngân sách nhà nước hơn 1,41 triệu tỉ đồng, tổng chi ngân sách hơn 1,78 triệu tỉ đồng. Bội chi ngân sách nhà nước ở mức tương đương 4% với 372.900 tỉ đồng, bao gồm bội chi ngân sách trung ương 347.900 tỉ đồng, tương đương 3,7% GDP; bội chi ngân sách địa phương 25.000 tỉ đồng, 0,3% GDP.

Quốc hội thông qua tổng mức vay của ngân sách nhà nước của năm 2022 là 572.686 tỉ đồng.

Trường hợp đã sử dụng hết nguồn ngân sách địa phương, nguồn lực hợp pháp khác để chi phòng, chống dịch COVID-19 và cam kết bảo đảm đủ nguồn để thực hiện cải cách chính sách tiền lương, cho phép các địa phương được sử dụng nguồn cải cách chính sách tiền lương còn dư để chi phòng, chống dịch COVID-19 trong năm 2021 và năm 2022.

Về vấn đề này, trong báo cáo tiếp thu, giải trình được Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Nguyễn Phú Cường trình bày, cho rằng thu ngân sách rất khó khăn, chi ngân sách tăng cao, đặc biệt chi cho phòng chống dịch và phục hồi kinh tế là nhiệm vụ cấp thiết, nên trước mắt năm 2022 chưa nâng lương. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ nghiên cứu, cân đối thêm nguồn lực, sớm thực hiện cải cách tiền lương.

Theo đó, nghị quyết vừa được thông qua đồng ý việc lùi thời điểm thực hiện cải cách tiền lương, ưu tiên điều chỉnh lương hưu cho người nghỉ hưu trước năm 1995. Chính phủ cần tiếp tục thực hiện quy định về tạo nguồn để tích lũy nguồn lực thực hiện cải cách tiền lương vào thời điểm phù hợp; cho phép tiếp tục loại trừ một số khoản thu khi tính số tăng thu ngân sách địa phương so với dự toán dành để cải cách chính sách tiền lương.

Với nghị quyết này, Quốc hội giao Chính phủ điều hành chính sách tài khóa linh hoạt, hiệu quả; phối hợp chặt chẽ, đồng bộ. Đổi mới cơ chế phân cấp ngân sách nhà nước, cơ bản khắc phục tình trạng lồng ghép trong quản lý ngân sách nhà nước.

Nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các luật thuế và các quy định liên quan để mở rộng cơ sở thu, bao quát khu vực kinh tế phi chính thức, các hoạt động thương mại điện tử; áp dụng thuế suất hợp lý, khai thác hiệu quả nguồn lực từ đất đai và phát triển kết cấu hạ tầng, chống thất thu, chống chuyển giá, trốn thuế, đôn đốc thu hồi nợ thuế, giảm nợ đọng thuế.

Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường trách nhiệm người đứng đầu, điều hành chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả. Cắt giảm các khoản chi chưa thật sự cần thiết, tiết kiệm triệt để chi thường xuyên; giảm mạnh kinh phí tổ chức lễ kỷ niệm, hội nghị, hội thảo, khánh tiết, đi nghiên cứu, khảo sát nước ngoài.

Gắn với đó là thực hiện tinh giản biên chế, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đổi mới cơ chế quản lý, cơ chế tài chính. Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, kiểm soát chặt chẽ chi ngân sách.

Ngoài ra, nghị quyết vừa được thông qua phê duyệt việc bổ sung 40,3 tỉ đồng dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2021 từ nguồn viện trợ nước ngoài không hoàn lại của Ngân hàng Phát triển châu Á cho ngân sách tỉnh Quảng Nam để thực hiện dự án Phát triển môi trường, hạ tầng đô thị để ứng phó với biến đổi khí hậu thành phố Hội An.

Đồng thời, cho phép chuyển nguồn 16.000 tỉ đồng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2021 sang kế hoạch năm 2022 để phân bổ và giao kế hoạch đầu tư cho 3 chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi 6.000 tỉ đồng; xây dựng nông thôn mới 6.000 tỉ đồng; giảm nghèo bền vững 4.000 tỉ đồng.

Quốc hội quyết giữ hơn 3,5 triệu ha đất trồng lúa

Với 92% đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất quốc gia 5 năm 2021-2025.

Bên cạnh diện tích đất trồng lúa, Nghị quyết cũng nêu mục tiêu đến năm 2030, cả nước có 5,2 triệu ha đất rừng phòng hộ; 2,45 triệu ha đất rừng đặc dụng; 8,1 triệu ha đất rừng sản xuất; đất khu kinh tế 1,6 triệu ha; đất khu công nghệ cao 4.000 ha; đất đô thị 2,9 triệu ha.

Diện tích đất trồng lúa hiện nay của cả nước là 3,9 triệu ha. Như vậy với Nghị quyết trên, đến năm 2030, đất trồng lúa cả nước giảm gần 350.000 ha.

Trình bày báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ông Vũ Hồng Thanh (Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế), cho biết trong quá trình thảo luận đa số ý kiến tán thành việc giữ diện tích đất trồng lúa đến năm 2030 là hơn 3,5 triệu ha. Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị làm rõ cơ sở đưa ra chỉ tiêu này; có ý kiến đề nghị chỉ giữ 3,2 triệu ha.

Một số đại biểu đề nghị rà soát, hạn chế việc lấy đất trồng lúa sang các loại đất phi nông nghiệp (nhất là đất khu công nghiệp); cho phép chuyển đổi linh hoạt cơ cấu cây trồng, vật nuôi với đất trồng lúa nhưng không làm thay đổi tính chất lý hóa của đất để nâng cao hiệu quả kinh tế.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy hoạch đất trồng lúa được tính toán trên cơ sở bảo đảm nhu cầu lương thực quốc gia; bám sát định hướng phát triển kinh tế các vùng; phù hợp với tiềm năng đất đai từng vùng, địa phương…

Thực tế một số nơi, việc sử dụng đất trồng lúa để trồng cây khác hoặc nuôi trồng thủy sản đang diễn ra, cho thấy hiệu quả cao hơn.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo Nghị quyết đã cho phép chuyển đổi linh hoạt 300.000 ha đất trồng lúa sang cây trồng, vật nuôi khác, nhưng không làm thay đổi tính chất của đất; có thể trở lại trồng lúa khi cần thiết.

Thêm 4 địa phương được cơ chế đặc thù

Với đa số phiếu tán thành, Quốc hội đã thông qua 4 nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng và các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế. Trong đó cho tỉnh Thừa Thiên Huế lập Quỹ bảo tồn di sản Huế.

Giải trình về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết có ý kiến chưa đồng ý thành lập Quỹ bảo tồn di sản Huế.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy Thừa Thiên Huế là địa phương có di tích lịch sử quốc gia, có di sản văn hóa thế giới, song nhiều cơ sở xuống cấp nghiêm trọng, thiếu nguồn lực trùng tu, rất cần huy động nguồn lực toàn xã hội để gìn giữ giá trị văn hóa, lịch sử.

Hiện có nhiều tổ chức, cá nhân và một số địa phương mong muốn được chung tay bảo tồn một số di tích. Việc thành lập quỹ nhằm bảo đảm minh bạch, tập trung trong tiếp nhận tài trợ cho bảo tồn các di sản. Do vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giữ nguyên đề xuất.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tổng kết thí điểm, báo cáo Quốc hội vào cuối năm 2026. Căn cứ vào hoạt động của quỹ sẽ đề xuất hướng áp dụng trong giai đoạn tiếp theo, bảo đảm tuân thủ quy định.

Tùng Lâm