Bí ẩn bao trùm vụ xả súng kinh hoàng ở Mỹ khiến luật sư Chính phủ Philippines tử vong

Theo hãng thông tấn AP, một luật sư của Chính phủ Philippines đã bị trúng đạn và tử vong khi ông đang trong kỳ nghỉ cùng với mẹ tại thành phố Philadelphia, Mỹ.

Trước đó vào khoảng 4h10 sáng ngày 18/6, ông John Albert Laylo và mẹ đến sân bay quốc tế Philadelphia. Khi dừng đèn đỏ gần trường Đại học Pennsylvania, chiếc xe Uber chở hai mẹ con đã bị tấn công. Theo cảnh sát, sau khi một số phát đạn được phát ra, một chiếc ôtô màu đen phía sau đã nhanh chóng vượt lên và tiếp tục xả súng vào chiếc xe. Dù ngay lập tức được đưa đến bệnh viện, nạn nhân đã tử vong một ngày sau đó bởi một viên đạn trúng vào đầu. Mẹ của Laylo bị các mảnh đạn găm vào người, song không nguy hiểm tính mạng. Vào ngày 19/6, bà chia sẻ với báo chí: “Tôi không thể tưởng tượng nổi kỳ nghỉ của hai mẹ con tôi sẽ kết thúc như thế này. Chúng tôi đang chuẩn bị trở về nhà sau chuyến du lịch cùng nhau, nhưng giờ đây tôi phải đưa con trai tôi về trong một chiếc hộp”.

Sau khi xảy ra vụ việc, ngày 20/6, các nhà ngoại giao Philippines đã gặp Thị trưởng Philadelphia Jim Kenney và các quan chức cảnh sát để thảo luận và nhấn mạnh hy vọng của họ rằng vụ việc nhanh chóng được giải quyết. Theo Chánh thanh tra Frank Vanore, người tham dự cuộc họp, ít nhất 10 vỏ đạn đã được thu hồi từ hiện trường. Ông cho biết vụ nổ súng có thể là một trường hợp nhầm lẫn danh tính và một chiếc Nissan màu đen khác cùng hãng và một người khác lái xe gần chiếc Uber có thể là mục tiêu đã định. Cảnh sát đang xem xét các đoạn phim, nhưng có nhiều xe xung quanh chiếc Uber khi tiếng súng vang lên, làm cho nguồn của các cảnh quay khó xác định.

Philadelphia, cùng với các thành phố lớn khác của Mỹ, vừa trải qua hàng loạt vụ bạo lực súng đạn thương tâm. Gần đây nhất, vào hôm 4/6, một vụ nã đạn vào đám đông ở khu giải trí South Street – cách hiện trường vụ xả súng khiến ông Laylo thiệt mạng chỉ 3 km – đã khiến 14 người thương vong. Quay trở cái chết nhiều uẩn khúc của Luật sư Laylo, mặc dù đến nay vẫn chưa có manh mối gì về hung thủ và động cơ của vụ án, tuy nhiên thân thế và mối quan hệ đặc biệt của nhân vật này ngay lập tức đã được các chuyên gia chú ý tới. Theo giới chức Philippines, Laylo là một luật sư nổi tiếng, từng làm việc cho nhiều ứng cử viên chính trị khác nhau ở Philippines. Laylo tốt nghiệp trường Đại học Luật thuộc Đại học De La Salle vào năm 2014, sau đó làm nhiều công việc pháp lý khu vực tư nhân và công cộng. Vào tháng 5/2016, ông làm tình nguyện viên trong Ủy ban vận động tranh cử tại thành phố Makati cho chiến dịch tranh cử của Phó Tổng thống Leni Robredo. Ông cũng đã làm việc cho ít nhất hai thượng nghị sĩ Philippines, trong đó có hai năm với Thượng nghị sĩ đối lập Leila de Lima. Bà de Lima từng gọi Laylo là “người có năng lượng cao và tinh thần sôi nổi nhất tôi từng biết”.

Điều đáng nói, Thượng nghị sĩ Leila de Lima là một trong những người chỉ trích mạnh mẽ nhất Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và chiến dịch chống ma túy của ông. Theo AP, khi còn đứng đầu Ủy ban Nhân quyền của Chính phủ Philippines, bà de Lima đã cáo buộc ông Duterte, khi đó là thị trưởng thành phố Davao, dính líu đến các vụ giết người lợi dụng chiến dịch chống ma túy. Khi ông Duterte đắc cử tổng thống, bà de Lima tiếp tục chỉ trích gay gắt chiến dịch chống ma túy toàn quốc. Cuối cùng, bà đã bị bắt vào ngày 24/2/2017 với cáo buộc “nhận hối lộ” từ những ông trùm buôn bán ma túy. Tuy nhiên, bà Leila de Lima khẳng định mình vô tội và cáo buộc chính quyền Tổng thống Rodrigo Duterte vu cáo, bắt giam nhằm buộc bà im lặng trước chiến dịch chống ma túy gây tranh cãi. Luật sư Laylo chính là một trong những người phản đối kịch liệt vụ bắt giữ và gọi đây là “hành động tàn bạo và phi lý”. Tuy nhiên việc bắt giữ bà Leila de Lima không đơn giản chỉ là việc chính trị nội bộ của Philippines mà nó còn tác động đến quan hệ Mỹ – Philippines lúc bấy giờ. Trong giai đoạn năm 2016, mối quan hệ giữa chính quyền Tổng thống Duterte và đồng minh Mỹ đã từng bước xấu đi nhanh chóng. Ông Duterte đãáo buộc lực lượng Mỹ có những “việc làm mờ ám” tại Philippines. Thậm chí, ông còn cho rằng Mỹ đã giấu vũ khí hạt nhân trên lãnh thổ Philippines và cáo buộc sự hiện diện của quân Mỹ khiến nước này “trở thành một mục tiêu tiềm tàng cho các hành động gây hấn từ kẻ thù của Mỹ”. Khi quan hệ đôi bên đang có những trục trặc, năm 2020, Quốc hội Mỹ đã thông qua ngân sách nội chính, trong đó có một điều khoản đề nghị trừng phạt những người liên quan vụ bắt giữ Thượng nghị sĩ Leila de Lima.

Đáp trả, Philippines tuyên bố cấm nhập cảnh đối với hai nghị sĩ Mỹ và sẽ siết chặt quy định cấp thị thực đối với các công dân Mỹ nếu Washington áp đặt các biện pháp trừng phạt liên quan tới việc chính quyền Philippines bắt giữ bà Leila de Lima. Phát ngôn viên của Tổng thống Philippines, ông Salvador Panelo, tuyên bố: “Philippines sẽ không ngồi yên nếu Mỹ tiếp tục can thiệp vào các vấn đề pháp lý của chúng tôi”. Thứ Hai vừa qua, bà Leila de Lima đã để tang Laylo. Trên trang Twitter cá nhân, bà chia sẻ: “Laylo là một phần của đội lập pháp của tôi trong hai năm trước khi anh rời văn phòng để theo đuổi bằng Thạc sĩ. Không lời nào có thể xoa dịu nỗi đau mà tôi đang cảm thấy lúc này nhưng tôi cầu nguyện rằng những kỷ niệm đẹp sẽ mang lại cho anh ấy niềm an ủi trong khoảng thời gian khó khăn sắp tới của gia đình anh”.

Dù là nhầm lẫn hay cố ý, liệu cái chết đau thương của Laylo có phải dấu hiệu cho một mối quan hệ căng thẳng sẽ lên đến cao trào trong thời gian sắp tới giữa Mỹ và Philippines? Kết quả điều tra và thời gian sẽ cho chúng ta câu trả lời chính xác. Tuy nhiên, vụ xả súng cũng đã một lần nữa cho thấy bạo lực súng đạn vẫn là nỗi ám ảnh đối với người dân Mỹ và điều này sẽ chia rẽ sâu sắc trong chính trường ở “xứ sở cờ hoa” về vấn đề kiểm soát súng đạn. Lan Hoa