Các thiết bị nhận dạng và thu thập sinh trắc học đã bị thu giữ vào tuần trước trong cuộc tấn công của Taliban.
Tờ The Intercept dẫn nguồn tin từ các quan chức và cựu quan chức quân đội Mỹ cho biết, phiến quân Taliban đã thu giữ các thiết bị sinh trắc học của quân đội Mỹ có thể hỗ trợ việc xác định những người Afghanistan đã hỗ trợ lực lượng liên quân Mỹ.
Các thiết bị HIIDE, còn được gọi là Thiết bị Phát hiện Nhận dạng Liên ngành Cầm tay, đã bị thu giữ vào tuần trước trong cuộc tấn công của Taliban, cũng theo một quan chức Bộ Chỉ huy Chiến dịch Đặc biệt Liên hợp và ba cựu quân nhân Mỹ, tất cả đều lo lắng rằng dữ liệu nhạy cảm mà họ lưu trữ có thể bị Taliban sử dụng.
Thiết bị HIIDE chứa dữ liệu sinh trắc học nhận dạng như quét mống mắt và dấu vân tay, cũng như thông tin tiểu sử được sử dụng để truy cập cơ sở dữ liệu tập trung lớn. Không rõ hiện đã có bao nhiêu phần trăm cơ sở dữ liệu sinh trắc học của quân đội Mỹ về dân số Afghanistan đã bị xâm phạm.
Các nguồn tin cho biết, mặc dù HIIDE được quân đội Mỹ coi là phương tiện theo dõi những kẻ khủng bố và các phần tử nổi dậy khác, nhưng dữ liệu sinh trắc học về những người Afghanistan đã hỗ trợ Mỹ cũng được thu thập, lưu trữ và sử dụng rộng rãi trong thẻ nhận dạng.
“Chúng tôi đã xử lý hàng nghìn người dân địa phương mỗi ngày, phải xác minh, quét tìm áo cảm tử, vũ khí, thu thập thông tin,…” một nhà thầu quân sự Mỹ giải thích. “[HIIDE] đã được sử dụng như một công cụ ID sinh trắc học để giúp những người có ID làm việc cho liên minh.”
Phát ngôn viên của Cơ quan Tình báo Quốc phòng đã chuyển các câu hỏi đến văn phòng của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, tuy nhiên cơ quan này đã không trả lời yêu cầu bình luận.
The Intercept dẫn lời một cựu binh của Lực lượng Đặc nhiệm Quân đội Mỹ nhận định, có thể Taliban sẽ cần các công cụ bổ sung để xử lý được dữ liệu HIIDE, nhưng bày tỏ lo ngại rằng Pakistan sẽ hỗ trợ việc này.
“Taliban không có thiết bị để sử dụng dữ liệu nhưng ISI thì có”, cựu quan chức này đề cập đến Cơ quan Tình báo Liên ngành (ISI), một cơ quan gián điệp của Pakistan, được biết đến là một tổ chức có sự hợp tác chặt chẽ với Taliban.
NHỮNG LO NGẠI
Quân đội Mỹ từ lâu đã sử dụng thiết bị HIIDE trong cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu và sử dụng sinh trắc học để giúp xác định vị trí của Osama bin Laden trong cuộc đột kích năm 2011 vào nơi ẩn náu của hắn ở Pakistan.
Theo phóng viên điều tra Annie Jacobsen, Lầu Năm Góc có mục tiêu thu thập dữ liệu sinh trắc học về 80% dân số Afghanistan để xác định vị trí của những kẻ khủng bố và tội phạm.
Welton Chang, giám đốc công nghệ của Human Rights First, cho biết: “Tôi không nghĩ đã có ai từng nghĩ về quyền riêng tư dữ liệu hoặc phải làm gì trong trường hợp hệ thống [HIIDE] rơi vào tay kẻ xấu hay chưa. Trong tương lai, bộ máy quân sự và ngoại giao Mỹ nên suy nghĩ thận trọng về việc có nên triển khai lại các hệ thống này trong những tình huống khó khăn như tại Afghanistan hay không.”
Bộ Quốc phòng Mỹ cũng đã tìm cách chia sẻ dữ liệu sinh trắc học do HIIDE thu thập được với các cơ quan chính phủ khác như Cục Điều tra Liên bang và Bộ An ninh Nội địa.
Trước đó, vào năm 2011, Cơ quan thẩm định trách nhiệm của chính phủ (GAO) đã chỉ trích Lầu Năm Góc đã không làm tròn trách nhiệm để đảm bảo các cơ quan giám sát khác cũng có thể dễ dàng tiếp cận thông tin này, đồng thời cảnh báo rằng quân đội đã “hạn chế khả năng của các đối tác liên bang trong việc xác định những tên tội phạm hoặc khủng bố tiềm năng”.
Nhưng Washington không chỉ thu thập thông tin về tội phạm và khủng bố; Chính phủ Mỹ dường như cũng đã thu thập sinh trắc học từ những người Afghanistan hỗ trợ các nỗ lực ngoại giao, ngoài những người làm việc với quân đội.
Ví dụ, một tin tuyển dụng gần đây của một nhà thầu Bộ Ngoại giao đã tìm cách tuyển dụng một kỹ thuật viên sinh trắc học có kinh nghiệm sử dụng HIIDE và các thiết bị tương tự khác để giúp nhân viên thú y và tuyển dụng người Afghanistan địa phương đang có nhu cầu tìm kiếm việc làm tại các đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ.
Chính phủ liên bang đã thu thập dữ liệu sinh trắc học từ người Afghanistan mặc dù biết những rủi ro đi kèm khi duy trì cơ sở dữ liệu lớn về thông tin cá nhân, đặc biệt là các cuộc tấn công mạng gần đây đang nhằm vào các cơ quan chính phủ và các công ty tư nhân, và những nỗ lực này vẫn đang tiếp tục được mở rộng.
Ví dụ: một bài báo được xuất bản vào tháng 2/2020 của quân đội Mỹ đã chỉ ra rằng cơ quan này đang hiện đại hóa công nghệ xử lý sinh trắc học đã 20 năm tuổi của mình, và đã lưu hơn 1 triệu mục, nhập trong Hệ thống nhận dạng sinh trắc học tự động của Lầu Năm Góc, hoặc ABIS, nơi lưu trữ HIIDE và dữ liệu được thu thập bởi các thiết bị khác.
“Cơ sở dữ liệu cập nhật này sẽ giúp các chiến binh Taliban thu thập, xác định và vô hiệu hóa kẻ thù hiệu quả hơn”, Đại tá Senodja Sundiata Walker, giám đốc dự án chương trình sinh trắc học của Lầu Năm Góc, viết.
Ngân sách đề xuất của Tổng thống Joe Biden dành cho quân đội Mỹ trong năm tài khóa 2022 đã phân bổ hơn 11 triệu USD để mua 95 thiết bị thu thập sinh trắc học mới mở rộng dựa trên các thiết bị được sử dụng ở Afghanistan và Iraq.
Lưu Bình
Theo: Cánh cò
