Việc Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin chọn thăm Việt Nam ngay chuyến đi đầu tiên tới khu vực cho thấy nước Mỹ thời chính quyền Tổng thống Joe Biden coi trọng và mong muốn phát triển quan hệ hai nước, cả ở tầm song phương và khu vực.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hôm nay 28-7 sẽ bắt đầu chuyến thăm Việt Nam 2 ngày 28, 29-7. Việt Nam là một điểm đến trong chuyến công du Đông Nam Á đầu tiên của Bộ trưởng Austin, với hai nước còn lại là Singapore và Philippines. Ông Austin là thành viên nội các đầu tiên trong chính quyền Tổng thống Joe Biden đến Đông Nam Á và Việt Nam.
Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, chuyến thăm tục góp phần tăng cường quan hệ hữu nghị, tin cậy giữa nhân dân và quân đội hai nước, triển khai các nội dung hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng đã ký giữa hai Bộ Quốc phòng và thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao hai nước, góp phần vào khuôn khổ đối tác toàn diện Việt Nam-Mỹ.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Vinh, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Mỹ từ 2014 – 2018 cho rằng việc Bộ trưởng Quốc phòng Austin chọn thăm Việt Nam ngay chuyến đi đầu tiên tới khu vực là điều có ý nghĩa, cho thấy nước Mỹ thời chính quyền Tổng thống Biden coi trọng và mong muốn phát triển quan hệ hai nước, cả ở tầm song phương và khu vực.
Tháng 7, trong quan hệ hai nước có nhiều điểm đáng chú ý. Đây không chỉ là tháng kỷ niệm thiết lập quan hệ (11-7-1995). Ngoài trao đổi chúc mừng, có một số việc lớn trùng hợp trong tháng này: Mỹ và Việt Nam đạt thỏa thuận xử lý vấn đề “thao túng tiền tệ” và Cơ quan Đại diện thương mại Mỹ (USTR) quyết định không áp dụng bất kỳ biện pháp hạn chế thương mại nào với Việt Nam. Đây là điều rất quan trọng.
Cũng trong tháng 7, Mỹ trao tặng Việt Nam thêm 3 triệu liều vắc-xin chống Covid-19 (tổng cộng 5 triệu liều) thông qua Cơ chế Covax. Và, tàu lớp Hamilton thứ 2 do Mỹ tặng Cảnh sát biển Việt Nam (CSB 8021) cũng đã về đến Việt Nam.
Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, về góc độ quan hệ chung, ngay từ đầu nhiệm kỳ, phía Mỹ đã có một loạt các trao đổi, điện đàm, kết nối và thúc đẩy quan hệ. Bộ trưởng Ngoại giao Antony Blinken điện đàm với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh vào tháng 2-2021, ngay sau nhậm chức; điện đàm chúc mừng Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn (4-2021); Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan điện đàm với Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh (7-2021)…
Đáng chú ý nhất, Tổng thống Biden lần đầu tiên gửi thư chúc mừng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được bầu lại và đánh giá cao Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.
Quan hệ Quốc phòng Việt Nam – Mỹ tiếp tục được thúc đẩy trên các mặt, song phương và đa phương. Trong những năm gần đây, các Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đều đi thăm Việt Nam, như: Bộ trưởng Ashton Carter (6-2015, hai bên ký Tuyên bố Tầm nhìn hợp tác quốc phòng); Bộ trưởng Mark T. Esper (11-2019); Bộ trưởng James Mattis (1-2018, sau đó có chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của một tàu sân bay Mỹ vào tháng 3-2918)… Và, lần này là chuyến đi này của Bộ trưởng Austin.
Một phần trong chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương
Đại sứ Phạm Quang Vinh nhận định chuyến thăm 3 nước Đông Nam Á là một phần trong cam kết và chiến lược của Mỹ với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và trong chiến lược chung về cạnh tranh Mỹ-Trung.
Vấn đề này được phía Mỹ coi trọng, thường xuyên tham vấn, trong đó có về ASEAN, Myanmar, Biển Đông, Mê Kông, Covid-19… và chú trọng xây dựng trật tự dựa trên lệ.
Tổng thống Biden đã mời lãnh đạo Việt Nam dự Cấp cao trực tuyến về Biến đổi khí hậu (4-2021, trong số 40 nước). Mỹ duy trì cam kết và sự hiện diện vì tự do hàng hải ở biển Đông; bác bỏ yêu sách “đường lưỡi bò” và các hành vi trái phép của Trung Quốc; ủng hộ quyền tài phán của các quốc gia ven biển. Đáng chú ý, Mỹ ra các tuyên bố mạnh về Biển Đông, như tái khẳng định lập trường của Mỹ (tuyên bố 13-7-2020) và dịp kỷ niệm 5 năm phán quyết của Toà trọng tài Luật biển (7-2021).
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cũng đã có hội nghị trực tuyến với lãnh đạo các quốc gia ASEAN hôm 14-7, phía Mỹ cũng đẩy mạnh trợ giúp khu vực về vắc-xin. “Tuy nhiên, với ASEAN, cũng sẽ có cái khó, về các vấn đề như khủng hoảng ở Myanmar, hay trong ứng xử với Trung Quốc”- Đại sứ Phạm Quang Vinh đánh giá.
Trong bài phát biểu chiều tối 27-7 tại Singapore, Bộ trưởng Austin nhấn mạnh Mỹ sẽ tăng phối hợp trên 3 lĩnh vực: Phục hồi; Tăng cường năng lực và sức răn đe về an ninh; Xây dựng khu vực tự do, rộng mở, dựa trên luật lệ.
Dương Ngọc
Theo: Cánh cò
