Một báo cáo mới của Dự án “Costs of War” đã chỉ ra rằng ít nhất 37 triệu người đã bị buộc phải di dời do cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ, dù nhóm này cũng cảnh báo rằng ước tính này mang tính chủ quan và con số thực tế còn có thể lớn hơn.
Theo báo cáo được công bố ngày 8/9, ít nhất 37 triệu người đã buộc phải di dời, cả ở trong nước và ra nước ngoài hoặc buộc phải trở thành người tị nạn do hậu quả của các cuộc chiến của Mỹ chống khủng bố, bắt đầu từ năm 2001. “Costs of War” là một dự án gồm nhiều chuyên gia tại Viện Các vấn đề quốc tế và cộng đồng của Đại học Brown, Mỹ.
Như vậy, số người buộc phải bị di dời tương đương với dân số của bang đông dân nhất nước Mỹ (California – khoảng 39 triệu người), hay dân số của Canada (hơn 37 triệu người). Tuy vậy, các nhà nghiên cứu cho biết con số thực tế thậm chí còn có thể lên đến từ 48 đến 59 triệu người.
Ước tính 37 triệu người đã phải di dời khỏi nơi ở do cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ. Ảnh minh họa AP
Báo cáo tập trung vào 8 cuộc xung đột, bao gồm các khu vực chiến sự đã được tuyên bố và không được công bố, nơi Mỹ đã thực hiện các hoạt động quân sự dưới tuyên bố tiêu diệt khủng bố quốc tế: Afghanistan, Pakistan, Iraq, Syria, Libya, Yemen, Somalia và Philippines.
Dữ liệu của Dự án được tổng hợp từ Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn (UNHCR), Trung tâm Giám sát Di dời Nội bộ (IDMC), Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) và Văn phòng Điều phối Các vấn đề Nhân đạo (OCHA) của Liên Hợp Quốc.
Ở Afghanistan, tổng cộng có khoảng 5,3 triệu người đã phải di dời kể từ năm 2001, mặc dù vẫn còn tranh cãi về con số này.
Tại nước láng giềng Pakistan, cuộc chiến của Mỹ gần biên giới Afghanistan đã khiến khoảng 3,7 triệu người phải di tản, trong đó, 360.000 người tị nạn ra nước ngoài.
Trong khi đó, tại Libya, nơi Mỹ ủng hộ cuộc lật đổ nhà lãnh đạo lâu năm Muammar Gaddafi năm 2011, ít nhất 1,2 triệu người đã phải di dời trong cái mà IDMC gọi là “làn sóng di dời hàng loạt do nhà nước sụp đổ”. Vào đầu năm 2020, báo cáo lưu ý rằng 451.000 người vẫn phải di tản trong nước và cuộc nội chiến tiếp tục diễn ra.
Iraq có đến hơn 9,2 triệu người phải di dời do nhiều cuộc chiến tranh. Vào tháng 3/2003, Mỹ tiến hành một cuộc đổ bộ lớn vào Iraq để lật đổ nhà lãnh đạo Saddam Hussein, và cuộc chiến nổ ra sau đó đã khiến khoảng 4,7 triệu người phải di tản vào năm 2007. Trong khi cuộc chiến của Mỹ ở Iraq chính thức kết thúc vào năm 2011, chiến tranh lại bùng nổ lần nữa vào năm 2014, khi tổ chức khủng bố IS rầm rộ bành trướng, và Mỹ một lần nữa tham gia vào các hoạt động tác chiến lớn ở khu vực Lưỡng Hà. Đến năm 2020, 650.000 người Iraq vẫn phải tị nạn ở nước ngoài và 1,4 triệu người đã phải di chuyển đến những nơi khác trong nước.
Duy Tiến (CAND)
