Nườm nượp xe lên, xuống trên cung đường nối từ QL 1A qua QL 12 lên cửa khẩu Cha Lo, Quảng Bình là hình ảnh dễ nhận thấy ở các xe gắn biển kiểm soát (BKS) Lào trong thời gian qua.
Không chỉ vậy, các “binh đoàn” xe tải trọng lớn gắn BKS Lào chở khoáng sản còn vô tư di chuyển trên QL 12 A, QL 12C xuống các cảng Hòn La (Quảng Bình), cảng Vũng Áng (Hà Tĩnh) và ngược lại.
Thực trạng này đang trở thành mối lo tiềm ẩn cho hạ tầng giao thông và nhiều bất cập trong công tác kiểm soát tải trọng đối với cơ quan chức năng Việt Nam.
Tung hoành trên QL 12
Ồ ạt di chuyển sau khi xuất phát từ QL 1A lên, rồng rắn ì ạch khi đổ đèo từ hướng cửa khẩu Cha Lo (Quảng Bình) về các cảng biển Hòn La, Vũng Áng.
Những hình ảnh này chúng tôi đã ghi nhận được chỉ trong thời gian ngắn từ trưa 5/10 đến chiều tối cùng ngày trên QL 12A, QL 12 C đi qua địa phận tỉnh Quảng Bình dài hơn 150km từ cửa khẩu Cha Lo xuống QL 1A.
Các xe gắn BKS Lào loại từ 26-28 bánh xe gắn trên thân trục nối tiếp 02 toa kéo chở hàng chẳng khác nào nào những đoàn tàu đường sắt vô tư di chuyển trên đường bộ.
Gặp trời mưa, đêm xuống, các xe BKS Lào giống như những quái thú chậm rãi bò trườn trên các cung đường QL 12A, QL 12C…lúc lên, xuống đèo dốc.
Trong suốt thời gian từ trưa 5/10 cho tới chiều tối cùng ngày, phóng viên cũng quan sát được có tới hàng chục xe BKS Lào chở hàng hóa từ hướng cửa khẩu Cha Lo đi trên các quốc lộ nói trên.
Chưa kể, những chiếc xe gắn BKS Lào sau khi đổ hàng tại nơi tập kết ở các cảng biển còn chạy thục mạng lên hướng cửa khẩu Cha Lo giữa ban ngày.
Chứng kiến những xe tải gắn BKS Lào chở đầy hàng hóa lên, xuống đèo, xe của chúng tôi chẳng biết xử lý như thế nào nếu như các phương tiện này dừng đột ngột hoặc gặp phải cung đường hẹp, khúc cua đột ngột.
Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết những xe tải trọng lớn gắn BKS Lào như vậy đều thường chở Kali, Thạch Cao, Quặng Sắt…từ cửa khẩu Cầu Treo (Hà Tĩnh), cửa khẩu Cha Lo (Quảng Bình) đi theo QL 8A, QL 12A, QL 12C… về các cảng Cửa Lò, Hòn La, Vũng Áng diễn ra trong suốt thời gian qua.
Những xe tải trọng lớn gắn BKS Lào nói trên tung hoành trên QL 12 A, QL 12C, QL 8A, QL 1A…thuộc địa phận Việt Nam kể từ khi Nghị định thư thực hiện Hiệp định tạo điều kiện thuận lợi cho phương tiện cơ giới đường bộ qua lại biên giới giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, Bộ trưởng Bộ GTVT Việt Nam đã ký với Bộ trưởng Bộ Công chính và Vận tải Lào ngày 15/9/2010 tại Hà Nội.
Kiểm soát tải trọng bằng mắt?
Và, sau khi có “lệnh bài” này, công tác kiểm soát tải trọng xe gắn BKS Lào được mặc định cho phép chở tối đa trọng tải trên dưới 70 tấn hàng hóa các loại trên các cung đường đã được cấp phép di chuyển khi thông quan qua cửa khẩu Việt Nam.
Trong khi đó, theo Luật giao thông đường bộ Việt Nam thì những phương tiện vận tải BKS trong nước rất khó khi được phép chở lọt hàng hóa tải trọng vượt ngưỡng như xe gắn BKS Lào hiện nay.
Nghĩa là, bài toán cạnh tranh chi phí, khối lượng vận tải giữa phương tiện gắn BKS Lào và BKS Việt Nam thông quan sang nước bạn Lào và ngược lại sẽ mất công bằng vì quy định cho phép tải trọng nói trên như hiện nay.
Để tìm hiểu về công tác kiểm soát tải trọng, thông tin phê duyệt khai báo vận chuyển tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo, phóng viên vẫn chưa thể tiếp cận được đầy đủ tư liệu tại đơn vị này.
Sau khi xuất trình các thủ tục cần thiết theo yêu cầu của Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo, chúng tôi phải chờ nhiều tiếng đồng hồ tại đây mới được trực tiếp làm việc với cán bộ chức trách.
Trước vấn đề lâu nay, công tác kiểm soát tải trọng xe gắn BKS Lào chở hàng thông quan về Việt Nam được kiểm soát như thế nào thì ông Cao Duy Thông nói rằng chở theo quy định.
Phóng viên đặt câu hỏi lâu nay xe tải trọng gắn BKS Lào loại từ 26-28 bánh được phép chở bao nhiêu tấn thì ông Cao Duy Thông trả lời khoảng 32 tấn.
Cũng với vấn đề này, phóng viên hỏi cơ sở nào để Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo xác định chính xác trọng tải hàng hóa khi xe gắn BKS Lào thông quan thì vị này nói cân đo bằng cảm quan rồi dựa vào hồ sơ khai báo để kẹp chì.
Ông Cao Duy Thông cũng trao đổi rằng hiện nay Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo đang kiến nghị cấp trên cho lắp đặt trạm cân để kiểm soát tải trọng xe vận tải hàng hóa từ Lào sang Việt Nam.
Suốt quá trình trao đổi với phóng viên tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo, ông Cao Duy Thông – Phó đội trưởng đội nghiệp vụ trực thuộc đơn vị này nói rằng hiện lãnh đạo đơn vị chưa thể về cơ quan nên đề nghị phóng viên để lại nội dung yêu cầu cung cấp rồi sẽ có văn bản trả lời sau.
Nhóm PV
