Ngày 22/12/2018, Giáo hoàng Phanxicô đã công bố quyết định thành lập giáo phận Hà Tĩnh và bổ nhiệm giám mục Nguyễn Thái Hợp làm giám mục tiên khởi tân giáo phận. Sau hơn 8 năm gắn bó với giáo phận Vinh trên cương vị là giám mục, giám mục Nguyễn Thái Hợp lên đường tiếp nhận sứ vụ mới tại giáo phận Hà Tĩnh.
Giám mục Nguyễn Thái Hợp tại lễ tạ ơn ngày 22/1
Ngày 22/1/2019, tại nhà thờ chính tòa Xã Đoài, giám mục Nguyễn Thái Hợp đã tổ chức thánh lễ tạ ơn kết thúc sứ vụ của mình tại giáo phận với sự đồng tế của Đức giám mục kế nhiệm Anphongsô Nguyễn Hữu Long, cùng các vị linh mục và nam nữ tu sĩ cùng cộng đồng giáo dân. Giám mục Nguyễn Thái Hợp đã có bài giảng lễ như là lời chia tay gửi tới cộng đồng dân chúa giáo phận Vinh.
Lẽ thường theo truyền thống của dân tộc Việt Nam trong những giờ phút chia tay đầy cảm động, lưu luyến, người ta thường ôn lại, gợi nhắc những chuyện hay, những kỷ niệm đẹp, bỏ qua cho nhau những khúc mắc, những chuyện không hay trong quá khứ. Thế nhưng giám mục Nguyễn Thái Hợp lại giải bày những băn khoăn, trăn trở về những điều chưa làm được cho giáo phận Vinh trong hơn 8 năm mục vụ như: chưa thành lập được nhiều hội dòng, hội đoàn; chưa xây dựng được trung tâm khiếm thị ở huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An), nhà hưu dưỡng ở giáo xứ Xuân Phong (Diễn Thành, Diễn Châu, Nghệ An); linh địa Trại gáo (Nghi Phương, Nghi Lộc, Nghệ An) còn dang dở…, đồng thời tỏ ý mong muốn “đức cha mới và các cha cùng cộng sự, giúp đức cha để thực hiện nốt những điều còn dang dở”.
Cũng trong bài giảng của mình, giám mục Nguyễn Thái Hợp còn nhắc đến 2 việc là “chính quyền chưa giải quyết được đất Cầu Rầm (P. Cửa Nam, TP Vinh, Nghệ An) và hoạt động của tiểu ban công lý & hoà bình các giáo xứ hoạt động chưa mạnh và hiệu quả…”. Ẩn ý sâu xa trong lời từ biệt của vị cựu giám mục giáo phận Vinh là mong muốn người kế nhiệm là giám mục Nguyễn Hữu Long sẽ tiếp tục những công việc còn dang dở mà giám mục Hợp chưa thực hiện được.
Bình luận của trang fanpage Người Công giáo đã chỉ rõ: “Điều đáng nói, đây là 2 trong số những điều mà nếu ai đó quan tâm thì đấy là điều khiến cho chính quyền Nghệ An “không đồng tình với giáo phận Vinh”. Nhất là vấn đề liên quan tới tiểu ban công lý & hoà bình với tư cách là tổ chức đứng ra tập hợp các sai phạm của chính quyền để khiếu nại và chất vấn…”. Từ bình luận trên có thể thấy, ngay trong nội tại của giáo phận Vinh có sự nhìn nhận, đánh giá khác nhau, thậm chí đối lập nhau về hoạt động của tiểu ban công lý và hòa bình của các giáo xứ của giáo phận Vinh. Trong thực tế núp bóng dưới vỏ bọc với mỹ từ mĩ miều “tiểu ban công lý và hòa bình” nhưng thực ra đây là công cụ được Giám mục Nguyễn Thái Hợp dựng lên và tích cực sử dụng trong suốt những năm tháng làm chủ chăn giáo phận Vinh để chống đối chính quyền. Một mặt khuếch trương thanh thế của giáo hội, đồng thời gây bất ổn về mọi mặt trong đời sống xã hội của các tỉnh thuộc giáo phận gồm Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình. Do đó dưới góc độ giáo hội, có thể thấy trang Người Công giáo đã bình luận một cách khách quan, trung thực bản chất của tiểu ban công lý và hòa bình.
Trong những năm cuối trên cương vị giám mục giáo phận Vinh, giám mục Nguyễn Thái Hợp đã liên tục chỉ đạo các linh mục dưới quyền triệt để thu thập, khai thác những sơ hở, thiếu sót của chính quyền các cấp trong lãnh đạo phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt là việc xử lý, khắc phục hậu quả sự cố ô nhiễm môi trường biển các tỉnh miền Trung do Công ty Fomosa gây ra. Từ đó thông qua việc chỉ đạo tiểu ban công lý & hoà bình các giáo xứ giám mục Nguyễn Thái Hợp kích động giáo dân liên tục tập trung đông người tuần hành biểu tình, kéo vào trụ sở chính quyền các cấp, chặn đường quốc lộ cản trở giao thông; chống người thi hành công vụ; tấn công lực lượng chức năng; quay phim, chụp ảnh tán phát trên internet tuyên truyền xuyên tạc về công tác đền bù, hỗ trợ người dân bị thiệt hại do sự cố môi trường và chủ trương giải quyết vấn đề Formosa của Chính phủ … gây mất ANTT nghiêm trọng trên địa bàn 3 tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. Nổi lên là các giáo xứ Đăng Cao (Diễn Châu, Nghệ An); giáo xứ Kẻ Dừa (Yên Thành, Nghệ An), Lộc Hà (Hà Tĩnh), giáo xứ Cồn Sẻ, giáo xứ Cồng Nâm, Giáp Tam (TX Ba Đồn, Quảng Bình), giáo xứ Xuân Hòa (Quảng Trạch) …
Tuy không còn làm giám mục giáo phận Vinh nhưng vị giám mục này vẫn chưa thôi từ bỏ âm mưu, ý đồ chống phá chính quyền mà ông ta đã và đang thực hiện. Lợi dụng thánh lễ tạ ơn, một lần nữa giám mục Nguyễn Thái Hợp lại tìm cách kích động, cổ súy người kế nhiệm cùng các linh mục, giáo dân tiếp tục sứ vụ dở dang này. Giám mục Nguyễn Thái Hợp cũng không quên cam kết sẵn sàng “tiếp tục đồng hành, hỗ trợ khi giáo phận Vinh cần”. Điều đó càng cho thấy rõ, bản chất chống đối đã ăn sâu và ngấm vào tận xương tủy của vị giám mục này.
Thành ngữ Việt Nam có câu nói rằng “Cà cuống chết đít vẫn còn cay” liên hệ với bài giảng của giám mục Nguyễn Thái Hợp trong thánh lễ tạ ơn kết thúc sứ vụ của mình tại giáo phận Vinh trong ngày 22/1 mới đây không những đúng mà còn quá “hợp”.
Kỳ Sơn
