Nhóm đối lập Hội đồng kháng chiến quốc gia Iran (NCRI) ngày 11/10 đã ra báo cáo điều tra mới dài 52 trang với tiêu đề “Nòng cốt hạt nhân của Iran: Những cơ sở quân sự không được thanh sát”, trong đó nêu tên 4 cơ sở quân sự mới và 2 trụ sở được cho là nơi chính quyền Iran dùng để phát triển chương trình hạt nhân.
Theo NCRI, những cơ sở này không nằm trong danh sách được thông qua trong Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) – thỏa thuận được ký kết giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran năm 2015.
Vào thời hạn chót là ngày 15/10 Tổng thống Mỹ Donald Trump phải quyết định liệu ông có tuyên bố rằng Iran tuân thủ và chứng thực lại thỏa thuận trên hay không, hay căn cứ vào những thông tin được cung cấp liệu ông có quyết định chính quyền Iran gian lận và thu hồi thỏa thuận lịch sử này hay không.
Báo cáo trên cung cấp một bức tranh toàn cảnh về chương trình vũ khí hóa của chính quyền Iran mà theo Phó Giám đốc văn phòng NCRI ở Washington, Alireza Jafarzadeh tiết lộ với hãng tin Breitbart News rằng “đó là cốt lõi trong chương trình hạt nhân toàn diện của Iran”.
Theo ông Jafarzadeh, Iran có 2 chương trình hạt nhân, một là chương trình quân sự nhằm phát triển bom hạt nhân đầu tiên; hai là chương trình dân sự. Ông nhấn mạnh, báo cáo này chủ yếu đưa tin về chương trình quân sự được miêu tả như “trái tim” của các hoạt động và chương trình hạt nhân của Iran.
Ông Jafarzadeh giải thích rằng, chương trình dân sự đóng vai trò “không thể thiếu và vô cùng cần thiết” đối với chính quyền Tehran, theo đó nó cung cấp “vỏ bọc phù hợp cho chương trình quân sự, đồng thời tạo thuận lợi cho việc sản xuất hạt nhân”.
Theo báo cáo trên, những địa điểm hạt nhân này không nằm trong hoạt động giám sát của Tổ chức năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) và do Lực lượng Vệ binh cách mạng Iran (IRGC) kiểm soát.
Bốn địa điểm trên bao gồm:
– Pazhouheshkadeh nằm trong tổ hợp quân sự Parchin ở Đông Nam Tehran. Theo NRCI, Pazhouheshkadeh là nơi Trung tâm nghiên cứu và mở rộng các công nghệ về vụ nổ và chấn động (METFAZ) tiến hành các vụ thử nghiệm. Pazhouheshkadeh là một nhánh nhỏ của Tổ chức nghiên cứu và cải cách quốc phòng (SPND).
– Nouri Industrial nằm trong tổ hợp quân sự Khojir thuộc Đông Nam Tehran. Địa điểm này được cho là tích cực tìm cách sản xuất các đầu đạn hạt nhân do Tập đoàn công nghiệp tên lửa Hemmat điều hành.
– Hafte Tir nằm trong tổ hợp quân sự Hafte Tir gần thành phố Isfahan thuộc Bộ Quốc phòng Iran. Nơi này chỉ cách thị trấn Mobarakeh (nơi có hang chục đường hầm ngầm) khoảng 10 và nằm dưới sự giám sát của SPND. Báo cáo của NRCI cho biết, Hafte Tir chịu trách nhiệm sản xuất phần lớn đạn dược cho chính quyền Iran.
– Sanjarian, địa điểm được liên kết với METFAZ và nằm gần tổ hợp quân sự Parchin.
Báo cáo nêu rõ “đa phần các vụ thử nghiệm và thí nghiệm trước đó được tiến hành ở Sanjarian thì gần đây đã được chuyển tới Pazhouheshkadeh ở Parchin. Mặc dù Sanjarian vẫn hữu dụng song gần như đã ngừng hoạt động.
Cũng theo báo cáo trên, các địa điểm Mojdeh (ban đầu là trụ sở của SPND) và tòa nhà Nour (Light) (hiện là trụ sở của SPND) đều không phải là mục tiêu bị thanh sát.
Báo cáo nhấn mạnh, một trong những vấn đề cốt yếu của tiến trình xác minh liệu Iran có tuân thủ thỏa thuận hạt nhân lịch sử nói trên hay không là thiếu việc tiếp cận các địa điểm quân sự này của Iran.
