Nhìn từ chương trình nghệ thuật “Mẹ Suốt” – Nhà văn Nguyễn Quang Vinh nên cầu thị để đi lên

Nhân kỷ niệm 50 năm ngày mất của nữ anh hùng giao thông Nguyễn Thị Suốt (1908 – 1968), Đài Tiếng nói Việt Nam phối hợp với Bộ Giao thông vận tải và Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình đồng tổ chức Chương trình nghệ thuật “Mẹ Suốt”. Chương trình diễn ra vào tối 15/9/2018 ngay tại bến sông Nhật Lệ, xã Bảo Ninh, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình – quê hương của Mẹ Suốt. Nhà văn Nguyễn Quang Vinh là tác giả kịch bản kiêm tổng đạo diễn chương trình.

Phải nói rằng chương trình đã thu hút được rất nhiều sự chú ý của khán giả, nhất là bà con nhân dân vùng quê cát Bảo Ninh. Mặc dù khu vực tổ chức chương trình khá xa trung tâm thành phố nhưng khán giả đã đến ngồi chật kín khán đài hơn 1000 chỗ, nhiều người không có chỗ ngồi phải đứng để xem chương trình ở 2 màn hình lớn do ban tổ chức bố trí.

Chương trình đã tái hiện được bối cảnh chân thực của vùng đất cát Bảo Ninh với cát, hàng dương, hàng dừa, con sông, bến đò và những chiếc thuyền buồm… Đặc biệt, với những phân đoạn tái hiện cảnh ném bom, súng nổ… đạo diễn đã đưa vào chương trình hệ thống âm thanh, ánh sáng, đạo cụ khói lửa rất chân thực, khiến cho người xem liên tục giật nẩy mình mỗi khi có tiếng bom nổ, lửa cháy… đây có lẽ cũng là thứ gây chú ý nhất cho khán giả khi xem chương trình này. Vì là người địa phương nên Nguyễn Quang Vinh đã rất lợi thế khi đưa tiếng địa phương vào lời thoại nhân vật, văn phong thổ ngữ đã được áp dụng rất chính xác và thực tế. Hiếm khi mà người xem được nghe những câu từ như “tổ cha mi”, “con mạ mi”, “tau cuốc bể trốôc mi”, “đồ ẻ” trên sân khấu một cách chân thực như vậy…, phải nói là rất đáng khen.

Một vài bối cảnh trong chương trình nghệ thuật “Mẹ Suốt”

Bên cạnh những cái được, chương trình cũng còn rất nhiều “hạt sạn”. Là một chương trình tôn vinh Mẹ Suốt nhưng đạo diễn chưa khắc hoạ rõ nét chân dung người anh hùng ngành giao thông vận tải. Chỉ có mấy phút đầu của chương trình người ta nhìn thấy hình ảnh của mẹ khốn khổ trong thời gian đi ở cho nhà địa chủ. Những nét chính trong cuộc đời mẹ thì dường như tác giả lại “bỏ quên”. Khán giả đã hụt hẫng khi không nhìn thấy một Mẹ Suốt tảo tần nắng mưa, hy sinh chuyện gia đình để lo cho đất nước, những đau đớn của một người mẹ nhiều lần sa sẩy, và nhất là hình ảnh một người anh hùng vẫn miệt mài chèo đò đưa bộ đội qua sông dưới mưa bom bão đạn. Trong khi những hình ảnh này đã được khắc họa rõ nét trong những câu chuyện kể, những bài hát, những câu hò viết về Mẹ, đã in đậm trong tâm trí người dân vùng gió lào cát trắng. Thay vào đó, đạo diễn đã quá tham lam đưa vào nhiều phân đoạn kể về cuộc chiến tranh, làm cho người xem cảm tưởng như đây là câu chuyện tái hiện lại cuộc chiến và khiến cho câu chuyện trở nên rời rạc, khó hiểu. Cả chương trình người xem chỉ đọng lại được một vài hình ảnh rời rạc về Mẹ Suốt khi đi ở, được tự do sau Cách mạng tháng 8/1945, và cuối cùng là hình ảnh Mẹ bị bom hy sinh. Ngay cả cái hình ảnh bi tráng, đau thương nhất này cũng được đạo diễn làm một cách khá hời hợt, chóng vánh, không đọng lại nhiều cảm xúc cho khán giả.

Sau chương trình, rất nhiều khán giả, trong đó không ít người là con em địa phương, có những người từng sống, học tập thời kỳ đó và được Mẹ Suốt chèo đò đưa qua sông Nhật Lệ đã lên tiếng về những cái chưa được của chương trình. Có những ý kiến cho rằng nhiều chi tiết trong câu chuyện được tác giả hư cấu sai sự thật, có những tình tiết dung tục, phản cảm, không phù hợp…

Những ý kến phản hồi của khán giả trên facebook

Tất nhiên, ở góc độ tiếp nhận, khán giả mỗi người có một góc nhìn, đánh giá khác nhau. Tuy nhiên, sẽ trọn vẹn hơn, hoàn hảo hơn nếu tác giả, đạo diễn biết lắng nghe, tiếp thu để phát huy những cái được, sửa đổi những cái chưa được. Đằng này, Nguyễn Quang Vinh lại thể hiện là một người bảo thủ, thích thể hiện, chỉ biết nhận khen mà không biết nghe những lời góp ý. Trên facebook cá nhân của mình, Nguyễn Quang Vinh thường xuyên đăng tải những hình ảnh kể về quá trình thực hiện chương trình, chủ yếu là những lời khen của những nhân vật nổi tiếng cho ê kíp thực hiện chương trình, nâng tầm bản thân như một người hùng của công chúng. Thế nhưng, khi người xem muốn vào bày tỏ ý kiến cá nhân thì lại bị khóa, có lẽ bọ Vinh không muốn nghe những lời góp ý ngược tai, không muốn người khác nhìn thấy những ý kiến chê bai mình, để bản thân mình luôn được bóng bẩy trong mắt công chúng.

FB Nguyễn Quang Vinh

Người Quảng Bình ai mà chả biết đến Nguyễn Quang Vinh là người như thế nào, có chút tài nhưng không thiếu cách hành xử không thực sự cao thượng cho lắm. Nhiều người không hiểu được vì sao một người có nhiều lình xình sau cánh gà sân khấu nhưng vẫn được các nhà đài ưu ái cho lên sóng. Có lẽ bọ Vinh có những mối quan hệ và những mánh khóe riêng mà ít ai biết đến.

Khi tài năng chưa thực sự nổi trội, dẫu có những mối quan hệ lớn bảo trợ để đánh bóng tên tuổi thì trước hết Nguyễn Quang Vinh nên bỏ thói cao ngạo, mạnh dạn tiếp thu những lời góp ý chân thành để hoàn thiện bản thân.

Trung Sơn