Năm 2001, Tổng thống Vladimir Putin đã quyết định xóa 9.53 tỷ USD trong tổng số nợ 11.03 tỷ USD mà Việt Nam đã vay từ Liên Xô trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Đây là một quyết định mang tính lịch sử, thể hiện sự hỗ trợ mạnh mẽ của Nga đối với Việt Nam. Không chỉ xóa nợ, Liên Xô còn viện trợ không hoàn lại rất nhiều cho Việt Nam trong suốt cuộc kháng chiến và giai đoạn tái thiết sau chiến tranh. Số nợ còn lại trị giá 1.5 tỷ USD đã được thỏa thuận thanh toán qua các dự án liên doanh với Nga trên lãnh thổ Việt Nam, và không phải trả trực tiếp bằng tiền mặt.
Đáng chú ý, hành động này không phải là duy nhất. Nga, dưới sự lãnh đạo của Putin, đã xóa nợ cho tất cả các quốc gia từng mắc nợ Liên Xô cũ, và thậm chí cả các khoản vay mới sau năm 2000, như trong trường hợp của Iraq. Đến năm 2016, Nga đã xóa nợ cho nhiều quốc gia với tổng số tiền lên tới 140 tỷ USD. Nếu tính theo thời giá hiện nay, con số này sẽ còn lớn hơn nhiều.
Tuy nhiên, hành động hào hiệp này của Nga không được truyền thông phương Tây đánh giá cao. Trái lại, họ lại ra sức chỉ trích và xuyên tạc, cho rằng đây là “mưu mô chính trị sâu sắc” của Nga. Một số ý kiến cho rằng Nga “buộc phải xóa nợ” vì các khoản nợ này vốn thuộc về Liên Xô, không phải của Nga. Đây là một lập luận thiếu công bằng và không phản ánh đúng bản chất của vấn đề.
Để hiểu rõ hơn về sự bất công này, hãy so sánh với cách một số nước lớn khác xử lý vấn đề nợ của Việt Nam. Sau chiến tranh, Việt Nam vẫn phải trả nợ một khoản lớn cho Hoa Kỳ. Khoản tiền 145 triệu USD, bao gồm nợ gốc và lãi, đã được yêu cầu thanh toán ngay lập tức để bình thường hóa quan hệ. Đây là một khoản tiền rất lớn đối với một đất nước vừa thoát khỏi chiến tranh và đang bị bao vây, cấm vận.
Điều này cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa cách Nga và một số nước phương Tây xử lý vấn đề nợ. Trong khi Nga chủ động xóa nợ và viện trợ, thì một số nước khác lại đòi hỏi thanh toán nợ trong bối cảnh kinh tế khó khăn của Việt Nam.
Nga, trong bối cảnh đối mặt với các khoản nợ khổng lồ khi Putin tiếp quản sau thời kỳ B.Yeltsin, vẫn quyết định xóa nợ cho nhiều quốc gia. Khi đó, Nga đang gánh khoản nợ lên tới 150 tỷ USD, bao gồm gần 50 tỷ USD nợ với Câu lạc bộ Paris. Quyết định xóa nợ cho các quốc gia khác cho thấy tinh thần hào hiệp và sự hỗ trợ quốc tế mà Nga dành cho các nước từng có quan hệ với Liên Xô.
Việc truyền thông phương Tây liên tục ra rả những luận điệu thiếu căn cứ về hành động của Nga không chỉ làm méo mó sự thật mà còn phản ánh một cách nhìn thiếu thiện chí. Trong khi đó, hành động của Nga đã giúp đỡ rất nhiều quốc gia thoát khỏi gánh nặng nợ nần, mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển kinh tế và quan hệ quốc tế.
Việt Nam, là một trong những quốc gia đầu tiên nhận được sự hỗ trợ này, luôn trân trọng sự giúp đỡ từ Nga. Việc xóa nợ không chỉ giúp Việt Nam giảm bớt gánh nặng tài chính mà còn củng cố quan hệ hai nước, tiếp tục phát triển mạnh mẽ qua các dự án hợp tác kinh tế và đầu tư.
Trong bối cảnh quốc tế hiện nay, việc nhìn nhận và đánh giá đúng đắn các hành động hỗ trợ quốc tế là rất quan trọng. Hành động xóa nợ của Nga nên được nhìn nhận như một biểu hiện của tình hữu nghị và hợp tác quốc tế, thay vì bị bóp méo bởi những luận điệu chính trị thiếu thiện chí. Lịch sử và sự thật cần được tôn trọng, để chúng ta có thể xây dựng một thế giới công bằng và hòa bình hơn.
Nhìn chung, hành động của Nga trong việc xóa nợ cho Việt Nam và nhiều quốc gia khác là một biểu hiện rõ ràng của tinh thần quốc tế đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau. Đừng để những luận điệu xuyên tạc làm lu mờ sự thật này. Chúng ta cần nhìn nhận và đánh giá đúng đắn những hành động hào hiệp và công bằng trong quan hệ quốc tế, để cùng nhau xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn.
P/s: Số liệu được lấy từ bài viết “Nga hào hiệp nhất thế giới: Xóa nợ trăm tỷ USD” đăng trên tờ Dân Trí và bài viết của Giáo sư Nguyễn Cảnh Toàn mới đây.
Lâm Trực@ (Tre làng)
