Ngày 16/3, trang Diplomat đã đăng tải bài viết của tác giả Derek Grossman, một nhà phân tích thuộc tổ chức nghiên cứu chiến lược chính trị Rand Corporation, với nội dung phân tích và nhận định về mối quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ sau khi ông Joe Biden lên chức Tổng thống Mỹ.
Sau đây, Cánh Cò xin được phép lược dịch bài viết của ông Derek Grossman trên Diplomat:
Sau bốn năm củng cố quan hệ an ninh Việt – Mỹ dưới thời chính quyền ông Donald Trump, việc chuyển giao chức vụ tổng thống cho ông Joe Biden đương nhiên sẽ mang lại đôi chút bất ổn cho Việt Nam. Tuy nhiên, từ khi nhậm chức đến nay, ông Biden lại thể hiện những tín hiệu vô cùng tích cực đối với Việt Nam.
Có vẻ như chính quyền của ông Biden về cơ bản có kế hoạch duy trì chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của chính quyền Trump, nhằm giữ cho khu vực “tự do và cởi mở” khỏi sự ép buộc của Trung Quốc, nhưng với những lời lẽ nhẹ nhàng và nhấn mạnh thêm vào việc tăng cường quan hệ với các đồng minh và đối tác.
Như tôi (ông Derek Grossman) đã lập luận trước đây, Việt Nam, mặc dù không công khai để tránh gây bất lợi cho Trung Quốc một cách không cần thiết, nhưng lại là một người ủng hộ nhiệt thành chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của chính quyền Trump.
Việt Nam đánh giá cao sự tập trung của Mỹ vào khu vực này, đặc biệt là về các tranh chấp chủ quyền gây ra đối với Trung Quốc ở Biển Đông. Việt Nam hoan nghênh sự hỗ trợ của Mỹ trong các hình thức hoạt động tự do hàng hải (FONOP) và các tuyên bố chính thức.
Việt Nam đã nhiều lần hoan nghênh các chuyến “tự do hàng hải” cho khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương “tự do và mở rộng”. Cầm quyền chưa được hai tháng, chính phủ Biden đã ba lần cho chiến hạm đi vào bên trong phạm vi 12 hải lý của các đảo và bãi đá ngầm (2 lần ở vị trí gần quần đảo Trường Sa và 1 lần tại khu vực quần đảo Hoàng Sa) thuộc chủ quyền Việt Nam.
Tân Ngoại Trưởng Mỹ, ông Antony Blinken tái xác nhận chính sách của chính phủ trước, qua những lời tuyên bố của ngoại trưởng tiền nhiệm Mike Pompeo, phủ nhận tuyên bố chủ quyền ngang ngược với yêu sách “Đường chín đoạn” của Trung Quốc, dựa trên quyền lãnh thổ lịch sử trái với luật pháp và chuẩn mực hành vi quốc tế. Thêm nữa, những gì diễn ra cho thấy chính quyền Biden nhiều phần theo đuổi đường lối cạnh tranh sức mạnh với Trung Quốc.
Đây là một điều tốt cho Việt Nam vì Việt Nam đang thể hiện quyết tâm lâu dài nhằm đẩy lùi tham vọng của Trung Quốc. Trong bài phát biểu về chính sách đối ngoại quan trọng của mình tại Bộ Ngoại giao vào ngày 4/2, Tổng thống Biden lập luận rằng Trung Quốc là một “đối thủ cạnh tranh nghiêm trọng”.
Vài ngày sau, ông Biden tiếp tục trả lời phỏng vấn của “Face the Nation” với lời mô tả tình trạng “cạnh tranh gay gắt” với Trung Quốc. Toàn bộ chính quyền của ông ấy đã đi vào bế tắc đối với chính sách của Trung Quốc. Ví dụ: Trung Quốc đã trở thành “mối đe dọa nghiêm trọng” đối với Lầu Năm Góc và mọi văn phòng trong Hội đồng An ninh Quốc gia của Biden – cho dù là công nghệ, y tế, khí hậu, v.v. đều chú ý đến các tác động an ninh quốc gia và sự trỗi dậy của Trung Quốc.
Sau cùng, Việt Nam có thể ngả mũ trước quyết định gần đây nhất của chính quyền Biden về việc đặc biệt coi Việt Nam là đối tác quan trọng ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Trong bản hướng dẫn tạm về chiến lược an ninh quốc gia công bố ngày 3/3, chính quyền Biden viết: “Chúng ta hợp tác với New Zealand cũng như với Singapore, Việt Nam và các nước ASEAN khác tiến hành những mục tiêu chung.”
Không có gì ngạc nhiên khi Việt Nam được nhắc đến một cách rõ ràng và tích cực. Gần đây, khi đến diễn thuyết tại trường đại học University of Virginia, Đại Sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel Kritenbrink khi trình bày về mối quan hệ giữa hai nước đã phát biểu rằng: “Lợi ích của chúng ta, tầm nhìn của khu vực và thế giới trong đó chúng ta muốn sống là gần như hoàn toàn đồng điệu.”
Dù sao, có nhiều điều mà Việt Nam phải trăn trở khi công cuộc chuyển giao quyền lực từ hai đường lối khác nhau ở Mỹ diễn ra. Tuy nhiên, những thách thức trên về cơ bản Việt Nam đều có thể vượt qua và dàn xếp vì những điều tích cực vẫn còn đợi chờ phía trước. Vì thế việc Tân Tổng thống Joe Biden nhậm chức, Việt Nam cũng được xem là cảm thấy vô cùng hài lòng.
Bảo Trâm (Lược dịch theo Diplomat)
Theo: Cánh cò
