Sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 45-CT/TW về việc tiếp tục đẩy mạnh Nghị quyết số 36-NQ/TW về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) trong tình hình mới, cộng đồng NVNONN ngày càng lớn mạnh, gia tăng về số lượng và mở rộng hơn về địa bàn. Vai trò, vị thế, uy tín của cộng đồng NVNONN ngày càng được nâng cao.
Cùng với sự phát triển và vị thế ngày càng cao của đất nước trên trường quốc tế, sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 45, cộng đồng NVNONN ngày càng lớn mạnh về số lượng và mở rộng hơn về địa bàn. Từ 4,5 triệu người ở 109 quốc gia và vùng lãnh thổ năm 2015, đến nay cộng đồng NVNONN có khoảng 5,3 triệu người sinh sống, làm việc trên 130 quốc gia và vùng lãnh thổ (tăng 18% trong vòng 5 năm).
Vai trò, vị thế và uy tín của cộng đồng NVNONN trong xã hội sở tại ngày càng được nâng cao. Đại bộ phận bà con đã có địa vị pháp lý, ổn định cuộc sống, hội nhập sâu rộng vào xã hội sở tại, ngày càng có nhiều kiều bào tham gia chính trường sở tại ở các cấp độ khác nhau. Theo ước tính, có khoảng 500.000 chuyên gia, trí thức NVNONN, chiếm tỷ lệ 10% trong cộng đồng NVNONN. Một thế hệ trí thức mới người gốc Việt trẻ và tài năng đang hình thành và phát triển, tập trung ở nhiều lĩnh vực mũi nhọn, như: Tin học, viễn thông, điện tử, vật liệu mới, chế tạo máy, sinh học. Các hội đoàn NVNONN tiếp tục được củng cố và phát triển. Nhiều cơ sở tôn giáo của NVNONN được thành lập trong những năm qua và đã duy trì đều đặn các hoạt động sinh hoạt văn hóa, tâm linh. Phong trào dạy và học tiếng Việt của NVNONN ngày càng phát triển mạnh, một số chính quyền sở tại đã cho phép đưa tiếng Việt vào giảng dạy như một ngoại ngữ tại nhiều bậc học.
Thứ trưởng Đặng Minh Khôi (bên trái) trao tượng trưng số tiền 6000 USD của cộng đồng người Việt Nam ở bang Texas (Hoa Kỳ) ủng hộ Quỹ phòng, chống Covid-19 của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ảnh: KIM OANH
Ngày càng có nhiều nhà khoa học, doanh nhân, các văn nghệ sĩ kiều bào về nước sinh sống, làm việc, đầu tư, kinh doanh, hoạt động văn hóa, nghệ thuật…, tích cực tham gia ý kiến vào nhiều chủ trương, chính sách của Nhà nước… Đáng chú ý, thời gian gần đây, thế hệ trẻ NVNONN, kể cả những người đã định cư và có công việc ổn định ở nước ngoài, về nước lập nghiệp đã trở thành xu hướng mới; hình thành mạng lưới kiều bào trẻ, thúc đẩy nhiều ý tưởng, sáng kiến đóng góp cho đất nước.
Trong 5 năm gần đây, tổng kiều hối đạt hơn 71 tỷ USD (tăng trưởng trung bình 6%/năm), góp phần cải thiện cán cân thanh toán, tăng dự trữ ngoại hối nhà nước. Tính đến tháng 10-2020, kiều bào từ 27 quốc gia và vùng lãnh thổ đã có 362 dự án FDI đầu tư tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký 1,6 tỷ USD. Nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn, mang tầm cỡ khu vực do những doanh nhân NVNONN về nước thành lập, điều hành đã góp phần tạo công ăn việc làm, chuyển giao công nghệ và phát triển kinh tế-xã hội.
Đồng hành cùng nhân dân cả nước trong cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, kiều bào đã tổ chức các buổi triển lãm, hội thảo về Biển Đông, quyên góp tiền và hàng hóa trị giá hàng tỷ đồng ủng hộ “Quỹ vì biển, đảo Việt Nam”, qua đó góp phần củng cố sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc trong mặt trận đấu tranh giữ vững hòa bình, ổn định và bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.
Công tác đối với NVNONN cũng luôn thể hiện truyền thống “tương thân, tương ái” của người Việt qua việc hưởng ứng tích cực, tham gia ủng hộ nạn nhân chất độc da cam dioxin và ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh ở trong nước. Đặc biệt, cộng đồng đã chung sức đồng lòng ủng hộ trong nước phòng, chống đại dịch Covid-19, với khoản tiền đóng góp khoảng 35 tỷ đồng, cùng nhiều vật tư y tế. Dù đang phải đối mặt với nhiều khó khăn về kinh tế do ảnh hưởng của dịch Covid-19, kiều bào ở nhiều nơi trên thế giới đã tích cực quyên góp cho đến nay được khoảng 34 tỷ đồng, cùng nhiều hàng hóa, vật phẩm giúp đồng bào miền Trung bị thiệt hại nặng nề do bão lụt nhanh chóng khắc phục hậu quả thiên tai, ổn định cuộc sống.
Bên cạnh những thuận lợi, cộng đồng đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Cuộc sống của một bộ phận NVNONN tại một số địa bàn vẫn còn nhiều khó khăn, địa vị pháp lý chưa vững chắc, nhiều nước ngày càng thắt chặt chính sách di trú, cư trú hoặc có chính sách phân biệt đối xử đối với ngoại kiều. Do tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19, công ăn việc làm, việc học tập, đi lại của NVNONN tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Các hội đoàn truyền thống gặp khó khăn trong việc duy trì và mở rộng hoạt động, xây dựng và phát triển lớp trẻ kế cận. Xu hướng trẻ hóa cơ cấu, thành phần cộng đồng NVNONN cũng đặt ra thách thức về việc mai một dần các giá trị truyền thống và ngôn ngữ dân tộc… Những khó khăn, thách thức của cộng đồng tiếp tục đặt ra những yêu cầu trong công tác hỗ trợ cộng đồng NVNONN giai đoạn tiếp theo.
Sau 5 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 45-CT/TW cho thấy những bài học quan trọng trong công tác NVNONN. Về nhận thức, cả hệ thống chính trị và người dân cần nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác NVNONN-công tác dân vận đặc biệt. Những chủ trương lớn trong Nghị quyết số 36-NQ/TW và Chỉ thị số 45-CT/TW là định hướng cơ bản, xuyên suốt và lâu dài trong chỉ đạo, lãnh đạo và triển khai công tác NVNONN. Trong triển khai thực hiện, phải tiến hành toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; cần có sự đồng bộ nhất quán trong ban hành và triển khai thực hiện các đường lối, chính sách đối với NVNONN và song hành với chính sách đối ngoại, phát triển kinh tế-xã hội của đất nước; sự phối hợp chặt chẽ thường xuyên của các ban, bộ, ngành và địa phương cũng như các cơ quan thông tấn báo chí, sự chủ động của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và sự tích cực tham gia của các tổ chức, hội đoàn về NVNONN.
Để công tác về NVNONN tiếp tục có những chuyển biến mạnh mẽ hơn, góp phần thực hiện thành công chiến lược phát triển chung của đất nước, Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành liên quan thực hiện Nghị quyết số 36 và Chỉ thị số 45 của Bộ Chính trị đồng thời cụ thể hóa công tác NVNONN trong thời gian tới. Tập trung triển khai có hiệu quả các công tác với trọng tâm là: “Tăng cường hỗ trợ đồng bào ở nước ngoài có địa vị pháp lý vững chắc, phát triển kinh tế và đời sống, hội nhập xã hội nước sở tại. Nâng cao hiệu quả bảo hộ công dân, quản lý lao động, du học sinh…. Tạo điều kiện để đồng bào giữ gìn tiếng Việt, bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc. Làm tốt công tác thông tin tình hình trong nước, giúp đồng bào hướng về Tổ quốc, nhận thức và hành động phù hợp với lợi ích quốc gia-dân tộc, đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, xây dựng triển khai các chương trình cụ thể để thu hút và phát huy hiệu quả các nhà khoa học, chuyên gia giỏi là NVNONN”.
Chúng ta tin tưởng rằng, trên con đường phía trước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự nỗ lực của 97 triệu người dân trong nước cùng sự đồng hành, tấm lòng hướng về quê hương của 5,3 triệu đồng bào ta ở nước ngoài, chúng ta sẽ xây dựng được một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và một cộng đồng NVNONN phát triển mạnh mẽ, hội nhập sâu rộng vào xã hội sở tại.
ĐẶNG MINH KHÔI (Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài/Báo Quân đội nhân dân)
Những người họ yêu nước, họ đi vì những giấc mơ và mong muốn chinh phục thế giới của bản thân thì họ sẽ có phong cách và thái độ khác. Cảm ơn sự giúp đỡ dù ít hay nhiều của các kiều bào Việt Nam trong dịch Covid mặc dù chính bản thân họ cũng đang gặp khó khăn vì nơi họ sống nhưng họ vẫn không quên về đất nước và cội nguồn mình
Những người họ yêu nước, họ đi vì những giấc mơ và mong muốn chinh phục thế giới của bản thân thì họ sẽ có phong cách và thái độ khác. Cảm ơn sự giúp đỡ dù ít hay nhiều của các kiều bào Việt Nam trong dịch Covid mặc dù chính bản thân họ cũng đang gặp khó khăn vì nơi họ sống nhưng họ vẫn không quên về đất nước mình
Dù họ có đang ở đâu xa xôi thế nào thì Đảng và Nhà nước luôn sẵn sàng hỗ trợ và tạo điều kiện tốt cho họ có thể tiếp tục sinh sống ở đó. Việc tạo điều kiện thể hiện rõ trong đợt dịch Covid-19 vừa rồi, Đảng và nhà nước có rất nhiều chuyến bay miễn phí đưa những người Việt Nam ở nước ngoài có nguyện vọng về nước, tạo điều kiện cho cách li và chữa bênh miễn phí, còn đất nước nào tuyệt vời như ta nữa?
Có nhiều người thành công và rất tốt, rất nhớ mong về Việt Nam. Tôi biết họ ở xa nhưng họ nhớ mong về đất nước mình nhiều. Chứ đéo giống 1 số thành phần bưng bê rửa bát nhưng tối về gõ phím bàn chuyện chính trị, ở xa mà cắn trộm chính quyền ở Việt Nam =)) Còn ai thì chắc ai cũng biết rồi =))) Chắc đéo cần phải nói hẳn tên họ chắc mọi người cũng tự biết ha