Ngày 11/11/2017, Văn phòng Tòa Giám mục Giáo phận Vinh ra Thông báo về tình trạng vỡ hụi xảy ra tại một số giáo xứ trong Giáo phận gửi tới các linh mục, giáo dân. Đây là một hành động hiếm hoi của giáo phận Vinh khi tự “vạch áo cho người xem lưng” về những tiêu cực, mặt trái đang tồn tại trong giáo phận này. Sự “tự thú” này cho thấy, đây không còn là vấn đề nhỏ, giản đơn nữa mà đã trở nên cực kỳ cấp bách, ảnh hưởng lớn đến đời sống của giáo dân. Dẫu các linh mục dù muốn che dấu đến mấy cũng không thể không nói ra.
Thông báo vỡ hụi của giáo phận Vinh
Chơi hụi là một hình thức huy động vốn có từ lâu, với mục đích ban đầu là góp vốn giúp đỡ người trong nhóm, hội. Hụi đã xuất hiện khắp nơi và đang được xem là dạng tín dụng khá phổ biến giữa những người dân với nhau. Cách thức chơi hụi giống như kiểu góp vốn xoay vòng nhưng có tiền lãi. Chủ hụi là người giữ vai trò trung gian thực hiện các giao dịch mà không có bất cứ sự giám sát của cơ quan quản lý nhà nước về tài chính. Lợi dụng kẽ hở chết người này, nhiều chủ hụi, hay hụi viên đã nghĩ ra nhiều cách thức gian dối để chiếm đoạt tiền. Do đó thời gian gần đây, hụi, họ đã bị biến tướng, trở thành vấn nạn tín dụng “đen”, gây mất trật tự, an ninh xã hội trên phạm vi cả nước.
Ở giáo phận Vinh, chủ hụi phần lớn lại là các chức sắc, chức việc trong bộ máy của giáo phận. Lợi dụng lòng tin của giáo dân, các vị chức sắc đứng ra gom những đồng tiền mồ hôi, nước mắt của giáo dân, cuối cùng tiền mất hút theo bóng các vị này. Có thể kể tên một vài vị điển hình như: linh mục Hoàng Sỹ Phúc (SN 1976), quản xứ Cẩm Sơn (Đại Sơn, Đô Lương, Nghệ An); linh mục Trần Đình Văn, quản xứ Vĩnh Hòa (Hợp Thành, Yên Thành, Nghệ An); linh mục Hoàng Đức Nhân, quản xứ Mỹ Dụ (Hưng Châu, Hưng Nguyên, Nghệ An) thời kỳ còn làm Quản xứ La Nham, xã Nghi Yên, huyện Nghi Lộc, Nghệ An… đã gom hàng tỷ chục đồng của dân đến nay chưa trả lại. Hay linh mục Giuse Phan Sỹ Phương, quản hạt kiêm quản xứ Tân Lộc, phường Nghi Tân, TX Cửa Lò, Nghệ An đang bị vỡ hụi gần 2 tỷ đồng… . Tất nhiên, nếu Giáo phận Vinh không tìm cách để chặn đứng những việc làm sai trái của các linh mục thì con số này chắc chắn chưa dừng lại ở đây mà sẽ còn nối dài trong thời gian tới.
Trên thực tế, đây không phải lần đầu tiên tình trạng vỡ hụi xuất hiện ở giáo phận Vinh mà đã diễn ra trong nhiều năm qua. Không ít lần giáo dân lên tiếng phản ánh vấn đề này. Thế nhưng thay vì có thông báo để nhắc nhở, cảnh báo cho giáo dân thì giáo phận Vinh, nơi Nguyễn Thái Hợp cai quản lại chọn giải pháp im lặng. Bởi một khi đưa vấn đề này ra trước công luận sẽ ảnh hưởng tiêu cực và làm hoen ố thanh danh của giáo phận. Do đó những vụ vỡ hụi đã liên tiếp xảy ra và đến bây giờ là tình trạng vỡ hụi hàng loạt theo hiệu ứng đômino như một hệ lụy tất yếu.
Nên biết rằng, tại giáo phận Vinh cũng như các giáo phận khác, quyền lực của các linh mục, giám mục đối với con chiên là gần như vô đối. Không giáo dân nào dám lên tiếng tố cáo các hành vi sai phạm của linh mục. Bởi họ sợ thần quyền, giáo lý, sợ các linh mục sẽ huy động sức mạnh đám đông cô lập nên dù có “mất cả chì lẫn chài”, có tủi nhục đi chăng nữa họ cũng phải cắn răng cam chịu.
Thái độ thiếu trách nhiệm, nếu không nói là đồng lõa của Tòa Giám mục Vinh trước những sai phạm của cấp dưới và nỗi khổ của giáo dân đã phản ánh mức độ thoái hóa, biến chất của số chức sắc, chức việc ở giáo phận này trầm trọng đến mức độ nào.
Trong những năm gần đây, không biết các “cha” làm được những gì cho giáo dân, nhưng đi đâu cũng thấy hình ảnh linh mục kích động giáo dân biểu tình, gây rối; tiếp tay ủng hộ cho các thành viên của các tổ chức phản động, các đối tượng chống đối chính quyền (đòi thả tự do cho những kẻ bị bắt vì vi phạm pháp luật Việt Nam, xúi giục giáo dân cầm cờ ba sọc của chế độ ngụy quyền, chặn đường gây rối an ninh trật tự, chống lại người thi hành công vụ…).
Chuyện các linh mục và giáo dân chơi hụi đã được người dân và chính quyền cảnh báo, nhưng chỉ khi hậu quả xảy ra không còn cách cứu vãn thì Tòa Giám mục mới lên tiếng. Dư luận đặt câu hỏi: trách nhiệm của Tòa giám mục mà đứng đầu là Giám mục Nguyễn Thái Hợp ở đâu?. Vì sao chức trách của các vị chủ chăn là chăm lo phần hồn cho con chiên, giáo dục con chiên sống tốt đời đẹp đạo, chăm lo làm ăn, phát triển kinh tế mà lại đẩy con chiên lâm vào cảnh khốn cùng. Đặc biệt là vai trò nòng cốt của các linh mục quản xứ đã đứng ra huy động tiền của bà con giáo dân, họ đã làm gì với số tiền gom được mà để dân khóc đứng, khóc ngồi khi vỡ hụi ?… Hàng loạt câu hỏi khác nữa đang được đặt ra về trách nhiệm của các linh mục, giám mục giáo phận Vinh trong vấn đề này.
Căn cứ vào Bộ luật dân sự 2005, Nghị định 144/2006/NĐ-CP về họ, hụi, biêu, phường (cụ thể là “Điều 479. Họ, hụi, biêu, phường; Điều 2 Nghị định 144/2006/NĐ-CP) thì hoạt động chơi hụi bản thân nó không vi phạm pháp luật, tuy nhiên nó bị nghiêm cấm nếu người chơi lợi dụng nó để che giấu hoạt động cho vay nặng lãi, lừa đảo chiếm đoạt tài sản… Vậy thì việc các linh mục nói trên, trong đó có những linh mục 2 năm chưa trả tiền cho người dân có được coi là lừa đảo chiếm đoạt tài sản không? Rõ ràng là người cầm, nhận tiền của dân, trên cơ sở lòng tin của nhân dân vậy mà từng ấy thời gian vẫn không trả, số tiền kia đã đi đâu, hay như nhiều thông tin phản ảnh, số tiền trên đã được các linh mục “chủ xị” “tiêu hộ”. Thiết nghĩ các cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc điều ra làm rõ, dấu hiệu lợi dụng lòng tin của giáo dân để chiếm đoạt tài sản của cá vị linh mục, đòi lại công bằng cho người dân.
HỒNG ÂN
