Dự án nghĩa trang nhân dân, lò hỏa táng thành phố Sơn La (tỉnh Sơn La) đã “đắp chiếu” gần một năm nay. Nguyên nhân do “làn sóng” phản ứng từ đông đảo nhân dân và Trường Đại học Tây Bắc. Sẽ có ý kiến cho rằng, Sở Xây dựng tỉnh tham mưu chưa đầy đủ, báo cáo kiểu “che mắt, bịt tai” chính quyền và nhân dân.
Một số hạng mục đã triển khai mặc dù dư luận phản đối kịch liệt
Cố tình vi phạm Quy chuẩn Việt Nam
Báo cáo số 410/BC-SXD của Sở Xây dựng Sơn La về việc rà soát quá trình thực hiện dự án nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La (nghĩa trang Sơn La) gửi UBND tỉnh Sơn La hôm 12/11/2019 có nhiều mâu thuẫn. Sở Xây dựng có đưa ra các cơ sở pháp lý và thực tiễn để xác định vị trí triển khai dự án.
Trong các căn cứ đưa ra, Sở này phải hiểu rằng: “Nghĩa trang xây dựng mới phải bố trí ở ngoài đô thị, phù hợp với quy hoạch phát triển đô thị hoặc dân cư nông thôn”.
Quy chuẩn xây dựng Việt Nam (QCXDVN) số 01:2008-BXD của Bộ Xây dựng cũng nói rõ điều này. Như tại mục 6.1.3 – QCXDVN 01:2008 nêu rõ: “Nghĩa trang xây dựng mới phải bố trí ở ngoài đô thị. Phù hợp với quy hoạch phát triển đô thị hoặc dân cư nông thôn. Không ảnh hưởng đến môi trường dân cư xung quanh. Không ảnh hưởng đến nguồn nước cấp cho sinh hoạt, ở cuối hướng gió so với khu dân cư”.
Theo quyết định 1916/QĐ–UBND ngày 7/8/2018 của UBND tỉnh Sơn La về việc phê duyệt đồ án quy hoạch Nghĩa trang Sơn La thì vị trí quy hoạch được đặt tại khu vực Phiêng Khá, bản Buổn, Phường Chiềng Cơi, thành phố Sơn La. Đối chiếu với Quyết định số 1903/QĐ -UBND ngày 8/8/2016 về việc phê duyệt đồ án điều chỉnh quy hoạch tổng thể thành phố Sơn La đến năm 2020, tầm nhìn 2030 thì Phường Chiềng Cơi đang được xếp vào khu vực nội thị. Bởi tại, mục 4, khoản 2, điểm a, Quyết định 1903 quy định rất rõ: “Khu vực nội đô hiện hữu: Là khu vực nội thị của thành phố Sơn La bao gồm 7 phường: Chiềng Lề, Tô Hiệu, Quyết Thắng, Quyết Tâm, Chiềng An, Chiềng Sinh và Chiềng Cơi”.
Vì vậy, so với QCXDVN 01 thì vị trí đặt quy hoạch đang nằm trong nội đô. Nó không ở ngoài đô thị như Sở Xây dựng đã báo cáo với UBND tỉnh.
Theo các ý kiến có nghiên cứu thuộc Trường Đại học Tây Bắc, việc Quy hoạch tổng thể xây dựng thành phố Sơn La phải có tính chiến lược và tầm nhìn lâu dài. Với trách nhiệm của đơn vị tham mưu, Sở Xây dựng đã tham mưu cho UBND tỉnh lựa chọn khu Phiêng Khá, bản Buổn, phường Chiềng Cơi để nghiên cứu lập quy hoạch Nghĩa trang Sơn La là trái với QCXDVN 01:2008 của Bộ Xây dựng; trái với Quy định số 1903/QĐ- UBND ngày 8/8/2016 của UBND tỉnh Sơn La.
Vị trí dự kiến xây dựng nghĩa trang Sơn La (màu vàng, ở giữa) được bao bọc bởi 3 phường, 1 xã thuộc thành phố song Sở Xây dựng Sơn La “khăng khăng” không thuộc thành phố
Cơ sở pháp lý… ở thì tương lai
Giải đáp cho lý do tham mưu “lệch chuẩn”, Sở Xây dựng viện dẫn những văn bản ở tương lai nhằm bao biện cho tồn tại ở quá khứ.
“Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia quy hoạch xây dựng” QCVN 01:2019/BXD chưa đi vào thực tiễn, chưa có hiệu lực thi hành bởi nó mới chỉ là dự thảo. Sở Xây dựng Sơn La hiểu điều đó hơn ai hết. Thế nhưng, thật lạ là ông Phan Minh Châu, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Sơn La lại lấy đó làm cơ sở pháp lý để đề xuất với tỉnh Sơn La tiếp tục triển khai dự án.
Ông Châu viện dẫn, “theo mục 2.13.1, dự thảo “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia quy hoạch xây dựng” QCVN 01:2019/BXD (dự kiến ban hành trong năm 2019) quy định: “Khoảng cách ATVMT (an toàn về môi trường) của nghĩa trang, cơ sở hỏa táng quy hoạch mới phải đảm bảo các quy định về khu đất dân dụng, vị trí lấy nước phục vụ sinh hoạt; giao thông; sông hồ… đối với từng loại nghĩa trang khác nhau.
Và ông Châu trình với lãnh đạo tỉnh này rằng: “Quy chuẩn số 01:2019/BXD không quy định việc Quy hoạch xây dựng mới nghĩa trang phải nằm ngoài đô thị và nghĩa trang hung táng, chôn một lần không được bố trí trong nội thị như Quy chuẩn năm 2008”.
Dường như ông Phan Minh Châu quên rằng, dự án Nghĩa trang Sơn La đã “rục rịch” làm từ cách đây hơn một năm. Không phải bây giờ mới “xây dựng ý tưởng” để mà đợi bản dự thảo kia đi vào cuộc sống, bám vào đó “sửa sai” cho những tham mưu trước đây.
Từ nội dung của bản báo cáo số 410/BC-SXD do chính tay ký, đóng dấu có thể hiểu rằng, ông Châu đã thừa nhận vị trí dự kiến làm nghĩa trang tại Phiêng Khá, bản Buổn, Phường Chiềng Cơi hiển nhiên thuộc thành phố Sơn La.
Ngoài ra, còn bởi khu vực Phiêng Khá, bản Buổn đang được bao bọc bởi 4 đơn vị hành chính cấp xã, phường (xã Chiềng Ngần, phường Quyết Tâm, phường Quyết Thắng và phường Chiềng Cơi) đều thuộc thành phố Sơn La nên không thể không thuộc thành phố Sơn La được.
Ông biện minh cho việc “đánh tráo khái niệm” rằng: “Các văn bản quy phạm pháp luật chưa quy định cụ thể về nội thị, ngoại thị dẫn đến các cách hiểu khác nhau của tổ chức, cá nhân. Gây nhiều khó khăn cho cơ quan quản lý Nhà nước khi tổ chức lựa chọn vị trí địa điểm quy hoạch, đặc biệt là các công trình có tính chất đặc thù”.
Không triển khai dự án như trước, lần này ông Châu lại đề nghị UBND tỉnh Sơn La tiếp tục giao cho Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 nghĩa trang Sơn La tại khu Phiêng Khá, bản Buổn, phường Chiềng Cơi.
Theo hướng, chuyển thành nghĩa trang cát táng gắn với công trình hỏa táng. Đề nghị tỉnh giao cho thành phố rà soát, tìm kiếm địa điểm mới để bố trí nghĩa trang theo hình thức hung táng, chôn một lần. Nghĩa là thành phố Sơn La sẽ có thêm một nghĩa trang thứ hai.
Minh Thịnh
