Gần đây, có quan điểm cho rằng: “nhà nước nào, chế độ nào cũng được, miễn là dân giàu, nước mạnh”. Thoạt nghe thì quan điểm này có vẻ “dễ dàng chấp nhận”, nhưng đằng sau đó là sự mập mờ, dối trá, ẩn chứa mưu đồ rất tinh vi, thâm độc, hòng phủ nhận bản chất của Nhà nước ta, hướng đất nước phát triển sang chế độ khác. Do vậy, phải kiên quyết đấu tranh bác bỏ.
Bản chất của nhà nước tư bản chủ nghĩa là không thay đổi
Các nhà kinh điển Mác – Lê-nin chỉ rõ, nhà nước bao giờ cũng mang bản chất giai cấp và nó chỉ ra đời từ khi xã hội có sự phân chia giai cấp; giai cấp nào thì nhà nước đó, hay nói cách khác: nhà nước mang bản chất của giai cấp sinh ra nó và phục vụ lợi ích của giai cấp ấy. Tuy nhiên, các nhà tư tưởng của giai cấp thống trị bóc lột lại luôn tìm cách che đậy, xuyên tạc bản chất giai cấp của nhà nước. Trước những biến đổi, thích nghi của nhà nước tư bản chủ nghĩa hiện nay, các học giả tư sản càng ra sức tuyên truyền quan điểm: nhà nước tư bản hiện đại đã thay đổi bản chất, đã khắc phục được hạn chế của nhà nước “cổ điển” trước đây để trở thành nhà nước phi giai cấp, “siêu giai cấp”, “nhà nước phúc lợi chung”, “nhà nước nhân dân tự do”, … thỏa mãn ngày càng tốt hơn các nhu cầu của xã hội và bảo đảm được phúc lợi cho mọi người. Những quan điểm đó đã không phản ánh đúng bản chất vốn có của nhà nước tư sản mà còn che đậy, xuyên tạc bản chất đích thực của nhà nước; lừa bịp quần chúng nhân dân, làm chệch hướng mục tiêu đấu tranh giai cấp, biện hộ cho sự tồn tại của nhà nước, giai cấp thống trị.
Tại sao có thể khẳng định như vậy? Vì, trên cơ sở phân tích một cách lô-gic và khoa học, khách quan về tính tất yếu sự ra đời của nhà nước, chủ nghĩa Mác – Lê-nin đã khẳng định, nhà nước mang bản chất của giai cấp sinh ra nó; công cụ chính trị của giai cấp thống trị về kinh tế dùng để thống trị, áp bức các giai cấp khác trong xã hội. Ph. Ăngghen viết: “Nhà nước chẳng qua chỉ là một bộ máy của một giai cấp này dùng để trấn áp một giai cấp khác, điều đó, trong chế độ cộng hòa dân chủ cũng hoàn toàn giống như trong chế độ quân chủ”1. Như vậy, theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lê-nin, không có nhà nước phi giai cấp, nhà nước chung chung của mọi giai cấp, mà nhà nước luôn mang bản chất, phục vụ cho giai cấp sinh ra nó.
Nhà nước tư bản chủ nghĩa là công cụ duy trì nền thống trị của giai cấp tư sản đối với nhân dân lao động, dựa trên chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất và bóc lột giá trị thặng dư. Điển hình như ở Mỹ hiện nay, từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Donald Trump đã ban hành hàng loạt các chính sách, như: Luật cải cách thuế và quy định hủy bỏ một phần Đạo luật Chăm sóc y tế giá rẻ (Obamacare),… đã làm cho bất công xã hội gia tăng khi chỉ làm lợi cho những người giàu và siêu giàu, còn những người nghèo và trung lưu thì càng nghèo đi. Ngoài ra, với việc đảo ngược hàng trăm văn bản dưới thời kỳ Tổng thống B. Obama về môi trường, năng lượng, các chính sách mới của ông Trump được cho là phục vụ những ông chủ doanh nghiệp giàu có, đặt lợi nhuận lên trên yếu tố môi trường, an toàn cũng như sức khỏe của người dân. Do đó, không chỉ là thu nhập giàu nghèo, văn hóa, ý thức hệ, nước Mỹ còn đang chứng kiến sự chia rẽ về tôn giáo, sắc tộc,… khi tâm lý thù địch, chủ nghĩa da trắng thượng đẳng, phân biệt chủng tộc,… có xu hướng gia tăng nhiều nơi ngay trên đất Mỹ. Thượng nghị sĩ Bernie Sanders và 18 chính trị gia khác đã công bố thư ngỏ kêu gọi hành động để giảm mức chênh lệch giàu nghèo “đáng tủi hổ” ở nước Mỹ. Các chính trị gia này cũng đồng ý với nhận định của Liên hợp quốc, rằng: 1.500 tỷ USD giảm thuế của chính quyền Trump “hoàn toàn chỉ làm lợi cho người giàu, trong khi đẩy dân nghèo lún sâu vào cảnh khốn cùng”.
Như vậy, dù có che giấu dưới những hình thức tinh vi và bị khúc xạ qua những “lăng kính” như thế nào đi chăng nữa thì bản chất của nhà nước tư bản chủ nghĩa cũng không hề thay đổi, vẫn là công cụ bảo vệ lợi ích của giai cấp tư sản. Khẳng định vấn đề này để thống nhất nhận thức rằng: bản chất giai cấp của nhà nước là nhân tố quan trọng, quyết định đến đường lối xây dựng đất nước, mang lại sự công bằng, cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, chứ không phải “nhà nước nào, chế độ nào cũng được”. Nhà nước xã hội chủ nghĩa mà Đảng và nhân dân ta lựa chọn, đang xây dựng là chế độ ưu việt, hơn hẳn nhà nước tư bản chủ nghĩa. Đó là tổ chức quyền lực chính trị của giai cấp công nhân và nhân dân lao động dùng để cải tạo xã hội cũ, xây dựng thành công xã hội mới, thực hiện mục tiêu dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Không thể phủ nhận Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của dân, do dân, vì dân.
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, lập nên Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (nay là Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Đó là thành quả của cuộc đấu tranh đầy gian khổ, hy sinh của cán bộ, đảng viên, chiến sĩ và nhân dân cả nước. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, mang bản chất giai cấp công nhân, đồng thời có tính nhân dân, tính dân tộc sâu sắc. Trong đó, bản chất giai cấp công nhân giữ vị trí cốt lõi, là hạt nhân chính trị sâu sắc, còn tính nhân dân và tính dân tộc giữ vị trí quan trọng trong các nhân tố cấu thành bản chất Nhà nước ta. Vì vậy, không thể nói “nhà nước nào, chế độ nào cũng được”! Nói như vậy là thể hiện thái độ thờ ơ, “xúc phạm” sự hy sinh của các thế hệ đi trước trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước; phủ nhận sự lựa chọn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội đúng đắn của Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn.
Từ khi ra đời đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ của mình, thể hiện bản chất tốt đẹp của một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, phục vụ lợi ích của dân tộc, đã quản lý đất nước, làm tròn trọng trách mà nhân dân giao phó, được lịch sử ghi nhận, nhân dân tin tưởng, thế giới ngưỡng mộ.
Trong thực hiện chức năng đối nội:
Trên lĩnh vực kinh tế, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, Việt Nam đạt những thành tựu quan trọng trong công cuộc đổi mới đất nước, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa từng bước hình thành, phát triển; duy trì tốc độ tăng trưởng khá, tiềm lực và quy mô nền kinh tế tăng lên (đạt ngưỡng thu nhập trung bình). Giai đoạn 2011-2015, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam tuy có chậm lại so với giai đoạn trước, nhưng vẫn đạt 5,9%/năm, là mức cao của khu vực và thế giới. Năm 2017, tăng trưởng kinh tế đạt 6,81%; thu nhập bình quân đầu người ước đạt khoảng 2.400 USD. Nhờ đó, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện, diện mạo đất nước có nhiều thay đổi. Riêng năm 2018, theo báo cáo của Chính phủ tại phiên Họp báo thường kỳ tháng 8-2018, có 12/12 chỉ tiêu mà Quốc hội giao có thể đạt và vượt, trong đó 8 chỉ tiêu vượt, 4 chỉ tiêu đạt. Tăng trưởng GDP năm 2018 có khả năng hơn 6,7%, thu ngân sách vượt dự toán 3-5%. Cùng với đó, nợ công giảm, lạm phát dưới 4%; năng suất lao động tăng; bảo đảm sự phát triển của đất nước không chỉ tăng trưởng theo số lượng mà chất lượng cũng được nâng lên; niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước ngày càng được củng cố; uy tín quốc tế của Việt Nam ngày càng cao.
Trên lĩnh vực chính trị, Nhà nước ta đã đạt được thành tựu quan trọng về thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa và bảo đảm quyền con người, nhất là vấn đề quyền làm chủ của nhân dân, quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân đã được xác lập và thực thi trên thực tế. Hiến pháp năm 2013 khẳng định nhất quán quan điểm tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân, mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức. Đồng thời, thể hiện đầy đủ các quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; xác định rõ trách nhiệm của Nhà nước đối với việc công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền và nghĩa vụ công dân theo Hiến pháp và pháp luật, v.v. Còn ở Mỹ, một đất nước mà các học giả tư sản thường ca ngợi là dân chủ, tự do nhất thế giới, nhưng có đầy rẫy sự vi phạm trắng trợn về quyền con người. Đơn cử như, quyền sống và đảm bảo an ninh cá nhân – quyền cơ bản nhất của con người – bị đe dọa. Mỗi năm ở Mỹ có khoảng 100.000 người bị trúng đạn, trong đó có khoảng 30.000 người thiệt mạng trong các vụ xả súng, mà Chính phủ Mỹ chưa có biện pháp hữu hiệu để kiểm soát. Việc kiểm soát, cấm bán súng cho cá nhân vẫn là chủ đề tranh cãi giữa các đảng phái, mà nguyên nhân là do lợi ích của các nhà tư sản sẽ bị ảnh hưởng nếu cấm bán súng cho cá nhân. Cùng với đó, nạn phân biệt chủng tộc diễn ra phổ biến; quyền của phụ nữ và trẻ em, nhất là phụ nữ gốc Phi chưa được đảm bảo, v.v. Điều đó cho thấy rõ tính ưu việt, bản chất dân chủ, nhân đạo và tiến bộ của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, của chế độ xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta đang xây dựng, luôn hướng tới, đáp ứng tốt nhất các quyền chính đáng của con người, vì con người, được các quốc gia trên thế giới thừa nhận, đánh giá cao.
Trên lĩnh vực xã hội, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực xóa đói giảm nghèo, y tế, giáo dục, v.v. Tính theo chuẩn mới: đến năm 2017, tỷ lệ người nghèo giảm xuống còn 7%. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), ngày 10-4-2018, với tiêu đề “Bước tiến mới: giảm nghèo và thịnh vượng chung tại Việt Nam” cho biết: “70% người dân Việt Nam đã an toàn về kinh tế, trong đó 13% thuộc tầng lớp trung lưu theo chuẩn thế giới”. Việt Nam đã hoàn thành việc phổ cập giáo dục tiểu học vào năm 2010 và mầm non năm 2017. Công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân có nhiều tiến bộ, hệ thống cơ sở y tế được hình thành rộng khắp trong cả nước; số bác sĩ, số giường bệnh trên một vạn dân tăng nhanh. Chất lượng hệ thống dịch vụ y tế ngày càng được nâng cao. Việc thực hiện bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ được quan tâm, đạt kết quả cao. Hiện nay, tỷ lệ nữ đại biểu Quốc hội ở Việt Nam khóa XIV (nhiệm kỳ 2016 – 2021) là 26,72%, tăng so với hai khóa trước đó, cao hơn mức trung bình của thế giới (23,6%), giữ vị trí tương đối trong khu vực và lần đầu tiên Quốc hội Việt Nam có Chủ tịch Quốc hội là nữ. Các chính sách dân tộc, tự do tín ngưỡng tôn giáo ngày càng hoàn thiện được bảo đảm trong thực tiễn, v.v. Đó là điều đáng mừng. Bởi, đường lối, chính sách phát triển kinh tế – xã hội của Đảng và Nhà nước ta hiện nay là đúng đắn, bảo đảm sự phát triển bền vững, mang lại công bằng cho người dân.
Trong thực hiện chức năng đối ngoại:
Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa trong quan hệ đối ngoại, Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của các tổ chức quốc tế, đến nay, nước ta đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 187 nước; trong đó, 3 đối tác chiến lược toàn diện, 13 đối tác chiến lược và 11 đối tác toàn diện. Đồng thời, tham gia nhiều tổ chức quốc tế. Cho đến nay, Việt Nam là thành viên của 63 tổ chức quốc tế và có quan hệ với hơn 500 tổ chức phi chính phủ trên thế giới, điển hình như: Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC), Tổ chức giáo dục, khoa học và văn hóa của Liên Hợp quốc (UNESCO), Diễn đàn hợp tác Á–Âu (ASEM), v.v. Việt Nam đã hoạt động tích cực với vai trò ngày càng tăng tại Liên hợp quốc (ủy viên Hội đồng Kinh tế và Xã hội Liên Hiệp Quốc (ECOSOC), ủy viên Hội đồng chấp hành Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP),…), phát huy vai trò thành viên tích cực của phong trào Không liên kết, Cộng đồng các nước có sử dụng tiếng Pháp, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), v.v. Điều đó, không chỉ khẳng định uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, mà còn góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, tạo thuận lợi cho phát triển, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc.
Tuy nhiên, Nhà nước ta cũng thẳng thắn thừa nhận còn nhiều hạn chế trong quản lý xã hội, phát triển kinh tế, nhất là tình trạng tham nhũng trong một bộ phận cán bộ, công chức, làm ảnh hưởng xấu đến uy tín, niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Những tồn tại đó, hiện đang được Đảng, Nhà nước ta kiên quyết đấu tranh, khắc phục với quyết tâm chính trị cao và đã đạt được kết quả bước đầu quan trọng. Việc điều tra, đưa ra xét xử công khai các vụ án tham nhũng gần đây là một minh chứng. Qua đó, góp phần xây dựng Đảng ta trong sạch, vững mạnh, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thực sự của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Như vậy, cả về lý luận và thực tiễn sinh động trên đã khẳng định, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có đủ năng lực để quản lý, tổ chức, xây dựng đất nước phát triển; và chỉ có Nhà nước mang bản chất giai cấp công nhân, thể hiện tính nhân dân, tính dân tộc sâu sắc mới đem lại dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh cho nhân dân, tất cả vì nhân dân phục vụ, chứ không thể là nhà nước nào khác.
Theo Ngự lâm quân
