Đại diện Bộ GD&ĐT cho rằng, Chỉ thị mới đây nhất của Bộ GD&ĐT chỉ mang tính khuyến khích chứ không phải cấm hoàn toàn học sinh viết, vẽ vào sách giáo khoa (SGK)
Để nâng cao hiệu quả sử dụng SGK, tăng tỉ lệ SGK được sử dụng nhiều lần, mới đây Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã ký ban hành Chỉ thị 3798 yêu cầu các giám đốc Sở GD&ĐT, các cơ sở giáo dục ở địa phương quán triệt từng cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh về việc giữ gìn SGK để sử dụng và sử dụng lâu bền; hướng dẫn học sinh nghiên cứu SGK để thực hiện hoạt động học và ghi kết quả học tập vào vở; không viết, vẽ vào SGK.
Chỉ thị này gây tranh cãi trong dư luận vì nhiều người cho rằng yêu cầu này trái khoáy, khó thực hiện khi SGK đã thiết kế bài tập để học sinh làm bài hẳn vào trong sách; việc Bộ ra chỉ thị như thế không tính đến quyền sở hữu tài sản của phụ huynh, học sinh…
Ông Nguyễn Xuân Thành, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học, Bộ GD&ĐT cho biết, dư luận đã hiểu chưa đúng về chỉ thị trên. Chỉ thị chỉ yêu cầu giáo viên hướng dẫn học sinh chứ không phải là cấm học sinh không được viết vào sách.
Đây không phải là yêu cầu bắt buộc mà chỉ khuyến khích giáo viên thực hiện phương pháp dạy học tích cực, và hướng dẫn để học sinh không chỉ biết giữ gìn, bảo quản sách mà còn có ý thức tốt trong việc giữ gìn để sử dụng sách được bền lâu.
Theo ông Thành, học sinh không viết vào SGK khi làm bài tập không có nghĩa là các em phải chép toàn bộ mẫu bài tập vào vở. SGK ở một số môn khoa học tự nhiên có bảng số liệu để trống, đây là mẫu. Trong quá trình học, các em phải được giáo viên hướng dẫn làm “nháp” trước để có thể biết được đáp án đúng hay sai, rồi sau đó ghi vào vở. Tương tự, với các bài tập nối từ, hình ảnh trong sách tiểu học, giáo viên cần xem đó là tình huống để học sinh thảo luận. Các em chỉ cần ghi sự lựa chọn của mình vào vở và từ đó thảo luận trên lớp.
“Sau khi học sinh lựa chọn, giáo viên phải giảng giải tại sao nối như vậy, nghe các em nhận xét thế nào. Việc học sinh giải thích vì sao chọn như vậy mới chính là dạy học, chứ không phải là nối thế này đúng hay sai? Quan trọng là trả lời câu hỏi tại sao chứ không phải là cái gì”, ông Thành phân tích.
Chỉ thị trên cũng giải thích, khi biên soạn SGK, các tác giả đã thiết kế một số bảng số liệu để trống nhằm hướng dẫn học sinh tiến hành thí nghiệm, xây dựng hệ thống bài tập đa dạng về hình thức nhằm rèn luyện thao tác tư duy phù hợp với từng nội dung kiến thức. Cách làm này nhằm hướng dẫn học sinh tự học, giúp làm quen với các dạng bài tập trong kiểm tra, đánh giá theo xu thế chung của các nước trên thế giới.
Cũng theo ông Thành, chỉ thị trên không chỉ hướng vào SGK mà còn đề cập đến vấn đề sử dụng sách tham khảo. Bộ yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng sách tham khảo trong trường học. Bởi vì hiện nay có tình trạng nhiều giáo viên vô tình hay cố ý đã bắt buộc học sinh mua quá nhiều sách tham khảo nhưng lại không sử dụng hết.
Do đó, Bộ yêu cầu xử lý nghiêm các trường hợp cán bộ quản lý, giáo viên vi phạm quy định tại Thông tư số 21/2014 của Bộ Giáo dục về quản lý và sử dụng xuất bản phẩm tham khảo, khiến học sinh phải mua quá nhiều sách tham khảo nhưng sử dụng không hiệu quả, lãng phí.
Thực tế, phần lớn SGK yêu cầu học sinh làm bài tập vào sách. Bộ SGK lớp 6 do Bộ GD&ĐT biên soạn, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam xuất bản gồm 12 cuốn trong đó 7 cuốn in bài tập để học sinh điền đáp án. Bộ SGK lớp 1 gồm 8 cuốn thì 6 cuốn có phần bài tập yêu cầu học sinh điền vào.
Bộ GD&ĐT lại không cấm học sinh viết, vẽ vào sách giáo khoa
