Lầu Năm Góc ngày 23/5 cho biết Mỹ đã rút lời mời Trung Quốc tham gia các cuộc tập trận thường niên trên biển tại Thái Bình Dương, với lý do Bắc Kinh tiếp tục quân sự hóa trái phép khu vực Biển Đông.
Trung Quốc phản ứng ra sao khi bị Mỹ loại khỏi cuộc tập trận RIMPAC 2018?
Trung tá Chris Logan – người phát ngôn Lầu Năm Góc cho biết: “Việc Trung Quốc tiếp tục quân sự hóa những thực thể có tranh chấp tại Biển Đông chỉ làm gia tăng căng thẳng và gây bất ổn khu vực. Chúng tôi đã rút lời mời Hải quân Trung Quốc khỏi cuộc tập trận Vành đai Thái Bình Dương 2018 (RIMPAC). Cách hành xử của Trung Quốc trái với các nguyên tắc và mục đích của cuộc tập trận này”.
Lầu Năm Góc nêu rõ trong tuyên bố về việc loại Trung Quốc khỏi tập trận RIMPAC 2018: “Chúng tôi có bằng chứng rõ ràng cho thấy Trung Quốc đã triển khai các hệ thống tên lửa chống hạm, tên lửa đất đối không và các thiết bị gây nhiễu điện tử tới những thực thể tranh chấp ở quần đảo Trường Sa trên Biển Đông. Việc Trung Quốc hạ cánh máy bay ném bom xuống đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa cũng làm gia tăng căng thẳng”.
Trước việc Mỹ bất ngờ rút lời mời Trung Quốc tập trận chung, Bắc Kinh đã có những phản ứng “gay gắt”.
Phát biểu trong cuộc họp báo chung với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo sau cuộc gặp song phương ở Washington, Ủy viên Quốc vụ kiêm Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố Bắc Kinh coi việc Mỹ quyết định rút lại lời mời Trung Quốc tham dự cuộc tập trận hải quân sắp diễn ra tại Thái Bình Dương là hành động không mang tính xây dựng.
Ông Vương Nghị nhấn mạnh: “Chúng tôi thấy đó là một động thái rất thiếu tính xây dựng. Đây cũng là một quyết định vội vàng và không giúp ích cho việc hiểu biết lẫn nhau giữa Trung Quốc – Mỹ. Chúng tôi hy vọng rằng Mỹ sẽ thay đổi cách tiếp cận tiêu cực như vậy”.
Ông đồng thời hối thúc Washington phối hợp với Bắc Kinh thực hiện các nỗ lực chung nhằm nối dài các danh mục hợp tác, đồng thời thu hẹp các bất đồng còn tồn tại.
Hồi đầu tháng, Nhà Trắng cho biết họ đã chuẩn bị đưa ra các biện pháp đối với hoạt động quân sự hóa ở biển Đông sau khi Bắc Kinh được cho bố trí trái phép tên lửa mới tại các tiền đồn ở Trường Sa (của Việt Nam).
“Chúng tôi biết rõ hành động quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông. Chúng tôi đã trực tiếp nêu vấn đề này với phía Trung Quốc. Sẽ có biện pháp trước mắt và lâu dài”, phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Huckabee Sanders nói. Hải quân Mỹ cũng đã thường xuyên triển khai tàu chiến và chiến đấu cơ tới tuần tra khu vực.
Bắt đầu được tổ chức từ năm 1971 và diễn ra 2 năm/lần, RIMPAC là cuộc tập trận hải quân có quy mô lớn nhất thế giới và ngày càng thu hút nhiều nước trong khu vực Thái Bình Dương tham gia. Từ lúc chỉ có 8 nước tham gia vào năm 2006 đã tăng lên 22 nước vào năm 2010 và 26 nước vào 2016, đặc biệt là trong bối cảnh Mỹ tập trung tăng cường lực lượng tại Thái Bình Dương trong chiến lược trở lại châu Á. Trung Quốc đã từng 2 lần liên tiếp tham gia tập trận RIMPAC.
Đức Dũng
