Những diễn biến khó lường đã manh nha xuất hiện khi Triều Tiên bất ngờ tuyên bố hủy Hội đàm cấp cao với Hàn Quốc, đồng thời cảnh báo hủy bỏ Hội nghị Thượng đỉnh lịch sử với Mỹ, dự kiến diễn ra vào ngày 12-6 tới tại Singapore.
Triển vọng về Hội nghị Thượng đỉnh giữa Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Mỹ Donald Trump trở nên khó khăn hơn
Hãng Thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) tuyên bố cuộc tập trận “Max Thunder” (Thần Sấm) giữa các lực lượng không quân Hàn Quốc và Mỹ là sự tập dượt cho cuộc xâm lược Triều Tiên, là hành động gây hấn giữa lúc quan hệ liên Triều đang tốt đẹp hơn. Vì thế, Triều Tiên quyết định hủy cuộc Hội đàm cấp cao giữa hai miền, theo kế hoạch diễn ra tại Nhà Hòa Bình (thuộc lãnh thổ Hàn Quốc) ở làng đình chiến Panmunjom, nhằm thảo luận các biện pháp triển khai “Tuyên bố chung Panmunjom” vì hòa bình, thống nhất và phồn vinh trên Bán đảo Triều Tiên được ký kết giữa Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại cuộc gặp lịch sử ngày 27-4 vừa qua.
Cùng lúc, KCNA cũng dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Thứ nhất của Triều Tiên Kim Kye Gwan nêu rõ: “Nếu chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump dồn chúng tôi vào chân tường và chỉ đưa ra yêu cầu một phía đòi chúng tôi phải từ bỏ vũ khí hạt nhân, chúng tôi sẽ không quan tâm đến tiến hành các cuộc Hội đàm và sẽ cân nhắc có chấp nhận tham gia Hội nghị Thượng đỉnh Triều Tiên – Mỹ hay không”. Bình Nhưỡng đồng thời tuyên bố nước này không bao giờ từ bỏ chương trình hạt nhân để đổi lấy hợp tác thương mại với Mỹ.
Quyết định hủy bỏ cuộc gặp cấp cao liên Triều của Triều Tiên được đưa ra một cách đột ngột, cũng đầy bất ngờ như khi Bình Nhưỡng đề xuất hóa giải căng thẳng và bước vào cuộc Hội đàm Thượng đỉnh liên Triều sau 1 năm liên tiếp phóng tên lửa và thử hạt nhân, tưởng chừng sẽ đẩy bán đảo Triều Tiên vào cuộc chiến tranh tàn khốc.
Tuy nhiên, không ít lần, các chuyên gia chính trị đã đặt ra câu hỏi liệu Triều Tiên có hành động đúng như tuyên bố khi nhìn lại “truyền thống” Bình Nhưỡng từng tiến hành các hành động khiêu khích hay hủy bỏ thỏa thuận với Seoul và Washington vào phút chót. Năm 2013, Triều Tiên đột ngột hủy bỏ cuộc đoàn tụ gia đình bị ly tán chỉ vài ngày trước kế hoạch để phản đối cái mà họ gọi là sự thù địch gia tăng trước thềm cuộc tập trận chung Mỹ – Hàn Quốc.
Vấn đề nằm ở chỗ liệu Triều Tiên có ý định hủy bỏ tất cả các nỗ lực ngoại giao hay chỉ đơn thuần muốn giành ảnh hưởng trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ – Triều Tiên sắp tới. Trên thực tế, chính quyền Kim Jong-un đã có những bước đi cụ thể để chứng minh cho những cam kết được đưa ra trước đó. Hồi tháng 4 vừa qua, ông Kim Jong-un đã tuyên bố sẽ ngừng tất cả mọi hoạt động thử nghiệm hạt nhân và tên lửa đạn đạo xuyên lục địa. Mới đây, KCNA cũng cho biết Triều Tiên có thể tiến hành phá hủy bãi thử nghiệm hạt nhân Punggye, nơi đã thực hiện 6 vụ thử hạt nhân ngầm dưới lòng đất từ năm 2006 đến nay, trong khoảng thời gian từ ngày 22 đến 25-5 tới.
Những khó khăn trong việc xây dựng lòng tin trước Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ – Triều Tiên vì thế là hoàn toàn có cơ sở. Theo nhận định của giới chuyên gia, việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, ký kết Hiệp ước hòa bình và những cam kết chính thức đảm bảo an ninh có thể là những yêu cầu mà ông Kim Jong-un sẽ đưa ra trong cuộc gặp với Tổng thống Donald Trump tại Singapore.
Nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã nhiều lần nói với người dân Triều Tiên rằng vũ khí hạt nhân là “thanh gươm quý báu” có thể đập tan sự thù địch. Nói cách khác, Bình Nhưỡng chắc chắn có thể giải giáp các loại vũ khí hạt nhân đang sở hữu, nhưng không có ý định từ bỏ công nghệ hạt nhân.
Trong khi đó, Mỹ và các đồng minh đều yêu cầu Triều Tiên phi hạt nhân hóa toàn diện, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược, đồng thời tiến trình này phải thực hiện rất nhanh chóng. Liệu chỉ một tuyên bố đơn thuần không xâm lược có đủ thuyết phục Bình Nhưỡng hay không, trong khi Washington vừa đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, một điều cho thấy Mỹ có thể dễ dàng tử bỏ cam kết của mình? Đơn phương phi hạt nhân hóa trong bối cảnh hiện nay, đối với Triều Tiên, đồng nghĩa với việc chấp nhận một rủi ro không nhỏ.
Minh Thu (ANTĐ)
