Dù chưa được chính quyền cho phép khai thác, tuy nhiên với sự chỉ đạo tích cực của linh mục Nguyễn Văn Hữu – Quản xứ Văn Phú, xã Quảng Văn, TX. Ba Đồn ngày đêm những “cát tặc” công khai hoạt động trên tuyến sông Gianh thách thức dư luận, gây bức xúc trong quần chúng giáo dân. Sự việc trên càng cho thấy sự bất tuân pháp luật của những giáo dân trước sự “bảo kê” của linh mục quản xứ để những “cát tặc” ngang nhiên hoạt động, tạo nên tiền lệ xấu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống dân sinh của chính những giáo dân trong giáo xứ. Hệ lụy gì đang xảy ra và vai trò, trách nhiệm của những linh mục đối với những giáo dân trong giáo xứ?
Giáo dân khóc ròng vì linh mục chỉ đạo hút cát
10h sáng, chỉ tay về chiếc thuyền đang khai thác trái phép, ông Nguyễn Cương Quyết – Trưởng thôn Đông Thành, xã Quảng Minh, TX. Ba Đồn lắc đầu ngao ngán cho biết, đây là chiếc thuyền thứ 5 vào sáng nay rồi (ngày 13-3). Đặc biệt, từ sau ngày 19/2/2018 (mồng 4 Tết) đến nay, mỗi ngày có từ 4 đến 5 tàu cỡ lớn (công suất từ 10 đến 30m3), cao điểm có hôm lên đến gần 10 tàu, có cả tàu sắt và tàu gỗ, liên tục hút cát trái phép trên sông. Khi hút đầy, những tàu này lại di chuyển xuống xã Quảng Văn (nằm cách xã Quảng Minh khoảng 1km bằng đường thủy) để bơm cát ra sau đó lại di chuyển lên xã Quảng Minh để tiếp tục hút cát. Vòng tuần hoàn này được lặp đi lặp lại bắt đầu từ sáng sớm và kết thúc vào tối muộn. Qua tìm hiểu được biết, những thuyền khai thác cát này đều là do linh mục Nguyễn Văn Hữu – Quản xứ Văn Phú (xã Quảng Văn, TX. Ba Đồn) thuê và trực tiếp đứng đằng sau chỉ đạo việc hút cát trái phép phục vụ cho việc san lấp mặt bằng tại các lô đất đã đấu giá thuộc dự án Quy hoạch chi tiết điểm dân cư nông thôn thôn Văn Phú và xây dựng nhà thờ mới của giáo xứ Văn Phú.
Ông Nguyễn Cương Quyết chỉ chiếc thuyền đang khai thác cát trái phép đoạn thuộc địa bàn thôn Đông Thành, xã Quảng Minh, TX. Ba Đồn
Do lượng cát bị hút trộm rất lớn nên tại nhiều điểm ven bờ mặc dù đã được kè đá nhưng vẫn bị sạt lở nghiêm trọng, có điểm đã bị mất chân kè. Tình trạng này diễn ra khiến cuộc sống của người dân trong thôn bị đe dọa hàng ngày, bởi đây là vùng cồn bãi, nơi đầu sóng ngọn gió, được bao bọc bởi 4 bề sông nước. Hệ lụy của nó gây ra trong những năm gần đây là bị ảnh hưởng nghiêm trọng trước những tác động của thiên nhiên, nhất là lụt, bão và việc sạt lở khiến diện tích đất của thôn có nguy cơ sụt giảm.
Đã không ít lần chính quyền thôn Đông Thành cùng với người dân đẩy đuổi, bắt giữ các tàu khai thác cát này và giao cho cơ quan chức năng xử lý, nhưng sự việc đâu vào đấy. Nguyên do là luôn có sự can thiệp, gây sức ép của linh mục Hữu đối với giáo xứ Cồn Nâm cũng như giáo dân tại thôn Đông Thành. Ông Nguyễn Cương Quyết lo lắng cho biết: Mặc dù việc khai thác cát chưa trực tiếp gây sạt lở nhà ở của người dân trên địa bàn thôn, nhưng về lâu về dài thì hệ quả khó có thể hình dung được. Khi sự bức xúc của người dân không còn được kiềm chế, rất dễ xảy ra việc bắt giữ các thuyền khai thác cát trái phép này dẫn đến xô xát, đánh nhau và nguy cơ xảy ra những sự việc đáng tiếc khác.
“Trước sự phản ứng kịch liệt của người dân trong thôn, đặc biệt là những giáo dân, rất nhiều lần chính linh mục Nguyễn Văn Hữu đã trực tiếp gặp và điện thoại cho tôi để thương lượng, xin được hút cát về xây dựng nhà thờ giáo xứ. Tuy nhiên, bản thân tôi và toàn thể giáo dân, cũng như người dân địa phương đều kịch liệt phản đối, chúng tôi cũng sẽ không bao giờ đồng ý để bất cứ tàu cát nào có thể hút cát ở đây. Là một linh mục, trước hết phải là người hiểu rõ pháp luật và chấp hành pháp luật, việc linh mục Hữu chỉ đạo các tàu cát ngày đêm rình rập để hút chẳng khác nào những kẻ cát tặc và trực tiếp đẩy giáo dân chúng tôi đến đường cùng”, ông Nguyễn Cương Quyết bức xúc nói.
Nhiều điểm mặc dù được kè đá nhưng đã bị sạt lở, bờ sông trở thành vực nước sâu hết sức nguy hiểm.
Thay mặt chính quyền thôn và bà con giáo dân, ông Nguyễn Cương Quyết khẳng định “Với tư cách là một người dân trong thôn, một giáo dân trong giáo xứ chúng tôi tin Chúa chứ không tin linh mục. Chúng tôi khẩn thiết đề nghị chính quyền, các cơ quan chức năng phải kịp thời ngăn chặn hoạt động này của linh mục Hữu, kiên quyết xử lý nghiêm đối với những “cát tặc” đang lộng hành tại địa phương. Nếu không người dân Đông Thành chúng tôi luôn canh cánh trong lòng, ăn không ngon, ngủ không yên, cuộc sống, tương lai chúng tôi không biết sẽ đi đâu về đâu?”.
Sự thờ ơ của vị linh mục quản xứ Cồn Nâm
Khi phát hiện việc hút cát trái phép, các giáo dân thôn Đông Thành (thuộc giáo xứ Cồn Nâm) đã vô cùng bức xúc, để ngăn chặn các giáo dân tập hợp lực lượng tiến hành xua đuổi, bắt giữ các tàu hút cát này. Điều đáng nói, khi bị người dân xua đuổi, thì các tàu hút này chạy thẳng về đỗ tại giáo xứ Văn Phú và còn lớn tiếng thách thức. Biết rõ những “cát tặc” này do ai đứng đằng sau chỉ đạo, những giáo dân giáo dân Cồn Nâm đã trực tiếp đến gặp và cầu cứu linh mục Nguyễn Văn Hữu. Tuy nhiên, lời lẽ của vị linh mục này khiến giáo dân không khỏi bất ngờ, bởi không những không nhận được sự giúp đỡ mà linh mục Hữu còn tuyên bố từ mặt giáo dân xã Quảng Minh, từ nay không mời giáo dân, thậ
m chí không mời những linh mục có quê ở Quảng Minh xuống làm lễ tại giáo xứ Văn Phú nữa.
Mất đi niềm tin từ vị linh mục quản xứ Nguyễn Văn Hữu, những giáo dân quay sang cầu cứu linh mục Trương Văn Thực – Quản xứ Cồn Nâm, Giáp Tam. Bởi trong suy nghĩ của giáo dân, cùng là linh mục với nhau, chắc chắn linh mục Thực sẽ có nhiều cách, nhiều biện pháp để tác động tới linh mục Hữu và lời nói của linh mục Thực sẽ có trọng lượng hơn để có thể che chở được cho giáo dân của mình. Thế nhưng, cái im lặng lạnh lùng đến đáng sợ của linh mục Thực khiến giáo dân không khỏi bàng hoàng, lo lắng.
Cách đây chưa lâu, đầu tháng 8-2017, liên quan đến sự cố môi trường biển, cũng với danh nghĩa là đại diện cho quyền lợi của giáo dân xã Quảng Minh, linh mục Thực cùng với đoàn của giáo phận Vinh đã lặn lội sang tận Đài Loan để gặp gỡ một số tổ chức, hội nhóm tại Đài Loan để thực hiện cái gọi là “kêu gọi đấu tranh pháp lý cho nạn nhân của vụ thảm họa Formosa”. Trong khi đó, tại thời điểm này cuộc sống hàng ngày, lợi ích sát sườn của con chiên mình bị cát tặc đe dọa, đất đai, nhà cửa (trong đó có 04 nhà thờ) có nguy cơ sạt lở vào mùa mưa lũ thì linh mục Trương Văn Thực lại ngó lơ.
Điều khiến giáo dân bức xúc hơn nữa khi đã biết rõ ai đứng đằng sau chỉ đạo việc khai thác, nhưng linh mục Thực không những không có biện pháp để đấu tranh cho giáo dân trên vai trò cha xứ, lại còn yêu cầu giáo dân cho phép các “cát tặc” này hoạt động. Phải chăng sự ngó lơ của Trương Văn Thực, cùng sự bất tuân pháp luật, bỏ mặc giáo dân của Nguyễn Văn Hữu đã thể hiện một sự thật “sống chết mặc bây, tiền thầy bỏ túi”, điều mà những giáo dân đã bắt đầu nhận rõ bản chất của những linh mục quản xứ tại địa bàn.
Minh Hoàng – Lũy Thành
