Chỉ là loài rắn nước bình thường nhưng một số người dân thiếu hiểu biết đã phao tin, thêu dệt “rắn thần” xuất hiện và lan truyền nhanh trên các phương tiện truyền thông xã hội làm cho người dân khắp nơi tụ tập về Quảng Văn, TX Ba Đồn, Quảng Bình gây phức tạp về ANTT
Đơn giản chỉ là rắn nước
Tại thôn La Hà Tây, Quảng Văn, thị xã Ba Đồn, Quảng Bình có một ngôi mộ vô danh nằm bên bờ hồ, cạnh tuyến đường liên xã Quảng Văn – Quảng Minh. Qua tìm hiểu từ những cụ cao niên trong làng thì ngôi mộ này có từ thời Pháp thuộc của một bà lão không rõ tên tuổi, quê quán. Khi còn sống bà thường đi ăn xin trong làng và các làng lân cận. Một hôm, vừa đến đầu làng La Hà bà bị chết vì đói rét. Do không họ hàng thân thích, người dân trong làng đã chôn cất bà ngay tại nơi bà mất. Hàng năm, vào mỗi dịp lễ, tết, người dân đến thắp hương, góp từng viên đá tôn tạo nấm mộ, lâu dần hình thành ngôi mộ như hiện nay. Dân làng thường gọi là mả “mệ ăn mày”.
Nhiều người hiếu kỳ đến thắp hương tại mả “mệ ăn mày”
Ngày 13/02/2018, tức ngày 28 Tết, ông Trần Văn Dũng, là người nuôi trồng thủy sản tại hồ nước cạnh ngôi mộ phát hiện có 02 con rắn nằm trên mộ. Ông đã chụp ảnh lại và đem câu chuyện kể cho một số người dân trong thôn nghe. Đến ngày 24/2/2018, tức mồng 9 Tết, ông Mai Thanh Diện, trú tại thôn thôn La Hà Tây, xã Quảng Văn, thị xã Ba Đồn đến thắp hương tại ngôi mộ và vẫn thấy 2 con rắn ở trên mộ. Do có thông tin về việc rắn xuất hiện từ trước Tết nên vụ việc lan nhanh đã thu hút rất nhiều người dân địa phương cũng như người qua đường dừng lại xem và thắp hương trên mộ. Một số người dùng điện thoại chụp ảnh, quay phim và đăng tải trên các trang mạng xã hội kèm theo thông tin “rắn thần” xuất hiện thu hút nhiều người xem và chia sẻ, dẫn đến việc người dân hiếu kỳ kéo đến ngày càng đông.
Ngày 25/02/2018, ông Trần Văn Thanh, trú tại thôn thôn La Hà Tây, xã Quảng Văn đã dựng một lều tạm ngay tại vị trí ngôi mộ, một số người dân mang hương, hoa, vàng mã đến để bán cho người dân đến xem. Theo thống kê, từ ngày 24/2 đến 2/3/2018, ước tính mỗi ngày có khoảng 1.000 người đến xem, thắp hương tại ngôi mộ. Đến ngày 01/3/2018, 1 con rắn bị chết. Một số người dân đã đốt xác con rắn này và rải tro vào bát hương trước ngôi mộ.
Trước diễn biến tình hình có nguy cơ gây phức tạp về ANTT, các cơ quan chức năng thị xã Ba Đồn đã khẩn trương vào cuộc. Sáng ngày 4/3, Hạt Kiểm lâm thị xã Ba Đồn kiểm tra, xác nhận đây con rắn ở trên mả “mệ ăn mày” là loài rắn nước. Con rắn này dài gần 1m, nặng 230g.
Sau khi tạm giữ con rắn nước hơn nửa ngày, nhận thấy sức khỏe rắn yếu dần và không có giá trị bảo tồn nên Hạt Kiểm lâm thị xã Ba Đồn quyết định thả về môi trường tự nhiên. Chính quyền địa phương tháo dỡ lều bạt, thông báo và đề nghị người dân giải tán. Từ đó đến nay, không còn tình trạng tụ tập đông người, chỉ có một số người dân địa phương và người qua đường dừng lại thắp hương ở ngôi mộ.
Theo thống kê của Ban cán sự thôn La Hà Tây, tính đến ngày 05/3/2018, số tiền thu được từ việc người dân đến phúng viếng, đặt trên mộ là 293.169.000đ. Hiện nay, UBND xã Quảng Văn đã thành lập Ban quản lý tài chính có trách nhiệm kiểm tra, quản lý số tiền thu được, chờ ý kiến chỉ đạo của UBND thị xã.
Thông tin bị thêu dệt, đồn đoán ly kỳ
Rắn nước là loài vật hiền lành, không có nọc độc nên người dân có thể sờ vào, cầm nắm là chuyện bình thường mà không vấp phải sự phản ứng của chúng. Theo đặc tính sinh học, sau thời kỳ ngủ đông, loài rắn thường có nhu cầu sưởi ấm nên khi người dân đốt nhang làm nhiệt độ ở ngôi mộ ấm dần lên, cộng với thời tiết trong những quãng thời gian này nắng ráo nên rất có thể cặp rắn này bò lên ngôi mộ phơi nắng. Tuy nhiên do thiếu hiểu biết người dân đồn đoán đó là “rắn thần”.
Cán bộ Hạt kiểm lâm thị xã Ba Đồn đang bắt giữ con rắn nước để thả về môi trường tự nhiên
Sau khi thông tin “rắn thần” xuất hiện lan truyền với tốc độ nhanh chóng đã thu hút nhiều người đến tìm hiểu. Một số người đã quay phim, chụp ảnh chia sẻ lên mạng xã hội. Kèm theo đó là những bình luận thêu dệt, đồn thổi, vô tình làm cho vụ việc trở nên sự ly kỳ, huyền bí dẫn đến hệ quả là đã có rất đông người dân hiếu kỳ đến xem, cúng bái. UBND thị xã Ba Đồn đã kịp thời chỉ đạo UBND xã Quảng Văn quản lý chặt chẽ, tránh xảy ra tình trạng một số đối tượng lợi dụng niềm tin lôi kéo người dân tham gia các hoạt động mê tín dị đoan, nhằm mục đích lừa đảo, trục lợi; gây ảnh hưởng xấu đến đời sống văn hóa lành mạnh của cộng đồng, làm phức tạp tình hình ANTT tại địa phương.
Thế nhưng bất chấp cảnh báo của chính quyền thị xã Ba Đồn vẫn có rất nhiều người có biểu hiện sùng bái như “xin keo”, dùng tay, tiền hoặc vé số sờ vào rắn để cầu may, thậm chí có trường hợp lợi dụng để hoạt động mê tín dị đoan. Theo đó, ngày 3/3/2018, sau khi lực lượng chức năng bắt giữ con rắn và tháo dỡ nhà bạt, bà Ngô Thị Phượng, trú tại thôn Hà Nam, xã Quảng Văn có biểu hiện “nhập đồng” 3 lần, nằm vật vã trên đường và có những hành động khác thường. Tuy nhiên khi cán bộ xã, thôn gọi tên thì bà Phượng giật mình, giả vờ ngất xỉu nên được người dân đưa về nhà. Đáng nói hơn, khi cơ quan chức năng và chính quyền địa phương vào cuộc để tìm cách hạn chế, dẹp bỏ hoạt động mê tín dị đoan thì một số người dân lại tìm cách chống đối, gây mất trật tự trên địa bàn.
Qua chuyện vụ việc “rắn thần” xuất hiện ở Quảng Văn hay vụ “cá thần” ở Nghệ An cho thấy đây chỉ là hiện tượng bình thường trong tự nhiên. Người dân không nên thêu dệt, đồn thổi, thần thánh hóa một cách mù quáng vô tình đẩy vụ việc đơn giản trở nên phức tạp, gây nguy cơ bất ổn về ANTT. Mặt khác, mỗi người cần phải thông minh, tỉnh táo, đừng để bị đánh lừa vì những thông tin đồn đoán mang màu sắc mê tín dị đoan khiến “tiền mất tật mang”. Bởi một khi đã cúng tiến tiền công đức, dẫu có “nhầm chỗ” thì cũng không thể lấy lại được.
An Thành
